Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Микроскопик текширувлар. Экспертиза амалиётида микро-
скопик услублар катта аҳамиятга эга бўлиб, турли объектлар, модда-
лар устида тадқиқот ўтказишда қўлланилади. 
Микроскопик услуб объектнинг турига қараб шуъла ёруғида ёки 
акс этган ёруғликда ўтказилади. Экспертиза амалиётида борган сари 
кўпроқ микроскопик услуб қутблашган ёруғликда ўтказилмоқда. 
Бундай услуб кристалл моддаларни, табиий ва кимёвий толаларини, 
дон, крахмал, айрим ўсимлик ва ҳайвонот тўқималарини тадқиқ этиш 
имконини беради. Бу каби тадқиқотлар ёрдамида кўпгина материал-
ларни идентификациялаш, шунингдек, уларнинг тузилмасига оид 
фарқларни аниқлаш мумкин бўлади. Янги услублардан бири-тўлқин 
ҳосил қилувчи электрон микроскопидир. Ушбу услуб орқали сиртга 
эга бўлиб, юқори вакум шароитида ўз тузилмасини сақлаб қоладиган 
ва электрон нурлари тарами остида ўзгармайдиган объектларни 
тадқиқ этиш мумкин. 

---

Тўлқин ҳосил қилувчи электрон микроскопия услубидан соч то-
лаларини тадқиқ этишда уларнинг ажралиш механизмини, ташқи 
муҳит, кимёвий ишлов бериш таъсири изларини аниқлаш учун фой-
даланилади. 
Тўлқин ҳосил қилувчи электрон микроскопиядан экспертиза 
амалиётида турли материалларнинг зарраларидан ҳосил бўлган мик-
роиз белгиларини аниқлаш учун фойдаланилади. 
Тўлқин ҳосил қилувчи микроскопия ёрдамида олинган тўқима-
чилик толаларининг морфологик белгиларини микроскопик тадқиқ 
қилиш асосида толалардан ҳосил бўлган микроизлар аниқланади ва 
таққосланади. 
Элементлар таркибини ўрганиш услублари ва воситалари 
турли материаллар ва моддаларни криминалистик экспертиза 
қилишда кўп йиллардан бери қўлланилиб келинмоқда. Булар жумла-
сига, атом спектрометриясининг услуб ва воситаларини, рентгено-
спектрал услублар ва нейтроннинг активацион таҳлилини киритиш 
мумкин.