Zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Huquqiy nigilizm quyidagi ko‘rinishlarda namoyon bo‘ladi:
nazariy shakl (olimlar, mutafakkirlar, siyosatshunoslar tomonidan muayyan manbalarda huquqni inkor qilinishi);
amaliy shakl (faol va sust (passiv)).
Faol huquqiy nigilizm – ijtimoiy munosabatlarda huquqni ochiqdan-ochiq inkor qilish;
Sust huquqiy nigilizm – jamiyatdagi kishilar tomonidan amaldagi huquq normalarini mensimaslik.
H
Huquqiy idealizm – huquqning ijtimoiy munosabatlarga ta'sir ko‘rsatish imkoniyatlariga ortiqcha baho berib yuborilishi bilan ajralib turadigan huquqiy ong holatidir.
uquqiy nigilizm ho­latida qonunlar nazar-pisand qilinmaydi, ular ochiq-oydin buzi­ladi, ijro etilmaydi, qadrlanmaydi, izzat-hurmat qilinmaydi. Huquqiy idealizmda, aksincha, qonunlarga barcha muammolarni bir zumda hal qilishga qodir mo‘jizakor kuchga ega bo‘lgan hujjat sifatida qaraladi.
Huquqiy nigilizm va huquqiy idealizm bitta ildizdan, ya'ni yuridik bilimsizlikdan, rivojlanmagan va buzilgan huquqiy ongdan, siyosiy-huquqiy madaniyat yetishmasligidan oziq oladi. Mazkur holatda huquqiy ong deformatsiyasining yuqoridagi shakllari bir-biriga nisbatan qarama-qarshi yo‘nalishga egadek ko‘rinsada, pirovard natijada ular birlashadi va huquqiy ongning rivojlanishiga salbiy ta'sir ko‘rsatadi. N.Matuzovning ta'biri bilan aytganda, bizning oldimizda bitta medalning ikki tomoni namoyon bo‘ladi¹. Garchi huquqiy idealizm ijtimoiy voqyelikda nisbatan kamroq namoyon bo‘lsada, ushbu hodisa davlat va jamiyatga xuddi huquqiy nigilizm singari ziyon yetkazadi.