Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

93-м о д д а. Суднинг иш юритишни тўхтатиб туриш ҳуқуқи


Суд ишда иштирок этувчи шахсларнинг илтимоси бўйича ёки ўз ташаббуси билан қуйидаги ҳолларда иш юритишни тўхтатиб туришга ҳақли:
1) тараф Қуролли Кучлар таркибида муддатли ҳақиқий ҳарбий хизматни ўтаётган бўлса ёки мазкур шахслар давлат­нинг бирорта мажбуриятини бажариш учун жалб қилинган бўлса;
2) тараф даволаш муассасасида бўлса, шунингдек тараф­лардан бирида судга келишга тўсқинлик қиладиган, тиббиёт муассасасининг маълумотномаси билан тасдиқланган касал­лик мавжуд бўлса;
3) ушбу Кодекснинг 140-моддасида назарда тутилган ҳолларда жавобгар қидирилаётган бўлса;
4) тараф узоқ муддатли хизмат сафарида бўлса ёки бошқа узрли сабабга кўра йўқ бўлса;
5) суд томонидан экспертиза тайинланган бўлса.


1. Ушбу қоидага кўра, суд иш юритишни тўхтатиб туришга мажбур бўлмай, балки унинг ҳуқуқи ҳисобланади, шунинг учун ҳам бу масала бўйича ишда иштирок этувчи ҳар қандай шахс судга мурожаат қилишга ҳақли. Суд кўрсатилган шахсларнинг иш кў­ришда иштирок этмаслиги ҳақидаги масалаларни ҳал этиши мумкин.
Фуқаролик процессуал қонунчилигида мажбурий иш юритиш­ни тўхтатишга нисбатан (ФПКнинг 92-моддаси) факультатив иш юритишни тўхтатишда, масалан, ФПКнинг 93-моддаси 1-бандидаги Қуролли Кучлар таркибида муддатли ҳақиқий ҳарбий хизматни ўтаётган тарафни ва учинчи шахсларни ҳаракатдаги ҳарбий қисмда бўлмаганлиги туфайли факультатив иш юритишни тўхтатишга татбиқ этилмайди.
Суднинг иш юритишни тўхтатиб туриш ҳуқуқидаги узоқ муддатли сафари тушунчасини маълум қисқа муддатли хизмат сафаридан фарқлаш лозим.
Агар қисқа муддатли хизмат сафари бўлса судья иш юритишни тўхтатиш эмас, балки уни белгиланган муддатга қолдириш масала­сини ҳал этади ва иш кўриш вақти, жойи ҳақида тарафлар хабардор қилинадилар. Ёки шу модданинг 2-бандида тараф даволаш муасса­саларида узоқ муддатда бўлиши уни қачон даволаниши номаълум бўлган ҳолатлар назарда тутилган бўлиб, қисқа муддатли сана­тория, профилакторияларида даволаниш ҳоллари ишни муддатли белгиланиб қолдириш масаласига эътибор берилади.
Худди шундай ҳолатлар жавобгар қидирилаётган бўлса ҳам унинг иштирокисиз кўриш масаласини суд ҳал этади.