Ўzbekiston respublika oliy va ўrta maxsus

10.5. Samaradorlik mezoni
Diversifikatsiyalashgan 
korxona 
portfelini 
strategik 
va 
moliyaviy 
jozibadorligining ishonchli mezoni bu mavjud tuzilma yordamida o„z maqsadlariga 
erishishi imkoniyatidir. Agar javob ijobiy bo„lsa, strategiyani o„zgartirishga ehtiyoj 
qolmaydi. Agar maqsadga erisha olmaslik ehtiyoji mavjud bo„lsa, quyidagi harakatlar 
amalga oshiriladi: 
1. Portfel tarkibidagi ba‟zi (yoki hamma) korxonalarning strategik rejalarini 
muvofiqlashtirish. Ushbu variant mavjud biznes birliklar asosida yaxshi natijalarga 
erishishni nazarda tutadi. Korxona menejerlari birlik biznes menejerlaridan natijalarni 
yaxshilashni talab qilishi mumkin. Korxonaning uzoq muddatli raqobatdoshligini 
oshiradigan xarajatlardan qisqa muddatli moliyaviy ko„rsatkichlarni yaxshilash uchun 
voz kechish xavfli strategiya hisoblanadi. 
2. Korxona portfelini yangi biznes birliklari bilan to„ldirish. Korxona yangi 
bizneslarni sotib olishi yoki o„z tarkibida tashkil etishi bilan yangi strategik 
muammolarga 
to„qnash 
keladi. 
Daromadlarni 
pasaytirmaslik 
uchun 
diversifikatsiyalashgan korxonalar tez-tez ushbu usuldan foydalanadilar. 
3. Qoniqarsiz natijalarga ega bo„lib, zarar keltiradigan korxonalardan voz 
kechish. Zaif raqobat mavqeiga ega bo„lib, nisbatan jozibasiz tarmoqlarda yoki 
korxona strategiyasiga mos kelmaydigan tarmoqlarda faoliyat ko„rsatadigan 
korxonalar yo„qotilish uchun asosiy nomzodlar hisoblanadi. Ushbu korxonalarni 

---

166 
sotilishidan keladigan mablag„larni yangi biznesni sotib olishga, qarzlarni to„lashga 
yoki korxonaning yangi yo„nalishdagi tashabbuskorlikni qo„llab-quvvatlashga 
yo„naltirish lozim. 
4. Qoniqarsiz natijalar an‟anasini o„zgartirish uchun alyanslarni shakllantirish. 
Bir qator vaziyatlarda milliy yoki xorijiy korxonalar, tarmoqdagi assotsiatsiyalar, 
ta‟minotchilar, manfaatdor guruhlar bilan alyanslar tuzish korxona istiqbolini 
Yaxshilaydi. 
5. Korxona maqsadlarini natijalarga nisbatan muvofiqlashtirish. Bir yoki bir 
necha biznes yo„nalishlarda noqulay bozor vaziyati paydo bo„lishi bilan bog„liq 
korxonaning maqsadlari bajarilmay qoladi. Ushbu vaziyat dastlabki maqsadlarni 
haddan tashqari yuqori belgilanishi oqibatida ham vujudga kelishi mumkin. Vaziyatni 
tartibga solish uchun maqsadlar bilan imkoniyatlar bir-biriga muvofiqlashtiriladi.