Ўзбекистон иқтисодчилари XIII форуми

 
Abstract: 
the article analyzes the impact of the coronavirus pandemic on the transport and logistics 
sector and the prospects for its development in the conditions of New Uzbekistan. The regulatory framework for 
the development of transport and logistics has been studied
. 
Keywords:
pandemic, efficiency, trend, rating, shipping. 

---

211 
Жамиятда яшаётган ҳар бир инсон албатта қайсидир маънода транспорт хизматидан 
фойдаланади, хўжалик юритувчи субъектларни эса мазкур соҳа хизматисиз тасаввур қилиш мушкул. 
Транспорт соҳаси ҳар қандай давлат иқтисодиётини ривожлантиришда муҳим роль ўйнайди. Айнан у 
иқтисодиётнинг асосий таркибий қисмларининг ўзаро таъсирини ва бутун иқтисодий комплекснинг 
яхлитлигини таъминлайди. Шу билан бирга, транспорт халқаро иқтисодий ва сиёсий алоқаларнинг 
амалга оширилишини таъминлайди. Ишлаб чиқариш кучларини ривожлантириш ва тақсимлашда, 
иқтисодиёт ва маданият даражасини кўтаришда, аҳоли турмушини яхшилашда транспортнинг ўрни ва 
аҳамияти юқори баҳоланади. Транспорт ҳар қандай минтақанинг миллий иқтисодий комплексининг 
зарур бўғини бўлиб, ҳудудларни самарали ва оқилона ривожлантириш кучли транспорт 
инфраструктурасисиз мумкин эмас. Транспорт саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг ҳар хил 
турларини яратишда ва уларни истеъмолчиларга етказиб беришда фаол иштирок этади.
Бутун дунёда COVID-19 номли коронавирус тарқалди ва пандемия Антарктидадан ташқари барча 
қитъаларга етиб борди. Блоомберг (2020) агентлигининг таҳлилчилари коронавируснинг дунё 
иқтисодиётига кўрсатадиган зарар миқдори тахминан 5,5 трлн.доллар, деб баҳолашмоқда. Уолл-стрит 
таҳлилчиларининг огоҳлантиришича, дунё 30-йилларнинг "Буюк тушкунлик” давридан буён энг чуқур 
инқирозга юз тутмоқда. Ҳеч бўлмаганда 2022 йилгача глобал ЯИМ инқирозгача бўлган даражага 
қайтмайди,- дейди мутахассислар. Пандемиянинг иқтисодиётга ва транспорт-логистика соҳаларига 
таъсири ва оқибатларини олимлар ва амалиётчи тадбиркорлар турлича баҳоламоқдалар. Халқаро валюта 
жамғармаси бош иқтисодчиси Гита Гопинатнинг баёнотига кўра, пандемия натижасида жаҳон 
иқтисодиёти 9 триллион АҚШ доллари миқдорида зарар кўради[1]. Бу - Япония ва Германия ЯИМининг 
биргаликдаги ҳажмидан ҳам кўпроқ демакдир. МДҲ давлатлари иқтисодчи олимларининг фикрига кўра, 
энг кўп зарар кўрадиган транспорт корхоналари бу авиакомпаниялар ва аэропортлардир. Дунёдаги энг 
йирик профессионал хизматлар кўрсатувчи катта тўртлик корхоналаридан бири бўлган “KPMG” 
гуруҳининг Россия ва МДҲ мамлакатларидаги транспорт корхоналари амалиёт раҳбари Сергей 
Казачков: "Иқтисодиётнинг пасайиши ва МДҲ давлатларида миллий валюта курсининг пасайиши ва 
доллар курсининг ўсиши натижасида аҳолининг харид қобилияти пасайганини ҳисобга олган ҳолда, 
авиакомпаниялар очилгандан кейин талаб бажарилмаслиги мумкин. Бу ҳолда, инқирозгача бўлган 
даврдаги йўловчилар ташиш даражасини тиклаш тахминан икки йилни олиши мумкин[2]” деган 
фикрларни билдирган бўлса, Ўзбекистонлик иқтисодчи Зафар Ҳошимов “Инқирозлар тадбиркорларга 
янги имкониятларни тақдим этади [3]” деган фикрни илгари сурди. 
Иқтисодиётни ривожлантиришнинг замонавий тенденциялари ва амалга оширилаётган 
ислоҳотлар республиканинг географик жойлашувини инобатга олган ҳолда транспорт хизматларининг 
сифатлилиги ва оммабоплигини таъминлашга йўналтирилган ягона транспорт сиёсатини шакллантириш 
ва амалга ошириш, соҳани бошқаришнинг замонавий технологиялари ва интеллектуал тизимларини 
жорий этишда алоҳида аҳамиятга эга эканлигини кўрсатмоқда. Транспорт соҳасидаги давлат бошқаруви 
тизимини тубдан такомиллаштириш, республиканинг инвестициявий жозибадорлиги ва экспорт 
салоҳиятини ошириш, транспорт коммуникацияларини стратегик ривожлантириш ва барқарор фаолият 
кўрсатишини таъминлаш мақсадида, шунингдек 2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини 
ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида [4] белгиланган 
вазифаларга мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 01.02.2019 йилда “