Ўзбекистон давлат консерваторияси “Тасдиқлайман”

Изланиш (муаммо излаш) технологияси. Ушбу технологиянинг ўзига хос хусусияти ўқитувчининг “кашфиёт орқали ўрганиш” моделини амалга оширишидир.
Коммуникатив (мунозара) технология. Ушбу технологиянинг ўзига хос хусусияти - ўрганилаётган масалалар бўйича турли қарашлар билан тавсифланган мунозараларнинг мавжудлиги, уларни таққослаш, ҳақиқий нуқтаи назарни муҳокама қилиш орқали излаш.
Моделлаштириш (ўйин). Ушбу технологиянинг ўзига хос хусусияти - таълим соҳасидаги касбий мураккабликлар, қийинчиликларни моделлаштириш ва уларни ҳал қилиш йўлларини излашдир.
Психологик (ўз тақдирини ўзи белгилаш). Ушбу технологиянинг характерли хусусияти - ўқувчининг у ёки бу ўқув фаолиятини амалга оширишда ўзини-ўзи белгилаши.
Фаолият. Ушбу технологиянинг ўзига хос хусусияти боланинг маълум фаолиятни лойиҳалаштириши қобилиятидир.
Шахсга йўналтирилган технологиялар бола шахсини бутун мактаб таълим тизимининг марказига қўяди, унинг ривожланиши учун қулай, можаро ва хавфсиз шароитларни таъминлайди ҳамда табиий имкониятларини, қобилиятларини рўёбга чиқаради. Ушбу технологияда боланинг шахсияти устувор масаладир. Бу мавҳум мақсадга эришиш воситаси эмас, балки таълим тизимининг умумий мақсадидир.
Гуманистик технологиялар, авваламбор, инсонпарварлик моҳияти, шахсни қўллаб-қувватлаши, шахсга йўналганлиги, психотерапевтик йўналиши билан ажралиб туради. Улар болани ҳурмат қилиш ғоясини, унинг ижодий кучларига оптимизм билан ишонишни, мажбурлашни рад этадилар.
2. Ҳамкорлик технологиялари ўқитувчи ва бола ўртасидаги субъект-субъект муносабатларида демократияни, тенгликни, шерикликни амалга оширади. Ўқитувчи ва ўқувчилар ҳамкорликда, биргаликда ижод қилиш шароитида мақсадлар ва вазифаларни биргаликда баҳолайдилар.
Эзотерик технологиялар эзотерик (“онгсиз”, онгости) билимларга асосланган. Эзотерик парадигмада инсон (бола) ўзи олам билан мулоқотга киришиш марказига айланади.
Анъанавий дидактик тизимларда - ҳар қандай педагогик технологиянинг асосини тушунтириш; шахсга йўналтирилган таълимда эса – ўқув материалини онгли тушуниш ташкил этади. В.С.Библер ушбу икки ҳодисанинг фарқини қуйидагича изоҳлайди: тушунтиришда - фақат битта онг, битта мавзу, монолог; тушунишда - иккита субъект, иккита онг, ўзаро тушуниш, диалог. Тушунтириш ҳар доим юқоридан пастга қараб кўриш, доимо таҳсил беришдир. Онгли тушуниш эса - бу мулоқот, ҳамкорлик, ўзаро тушунишда тенгликдир.
Асосий ғоя тушунтиришдан тушунишга, монологдан диалогга, ижтимоий назоратдан ривожланишга ўтишдир. Ижодкорлик, изланиш, излаш - бу шахсга йўналтирилган таълимда ўқувчининг асосий фаолият услубидир. Аммо болаларнинг маънавий, жисмоний ва интеллектуал қобилиятлари ўрганиш ва ҳаётий муаммоларни, ижодий вазифаларни мустақил равишда ҳал қилиш учун ҳали ривожлантиришни талаб этади.
Қўллаб-қувватлаш ўқитувчининг болаларга нисбатан гуманистик йўналганлиги моҳиятини ифодалайди. Бу ўқитувчи томонидан ёрдам ва ҳимоя сўраган болаларнинг табиий ишончига жавоб, болалар ҳаёти, соғлиғи, ҳиссий фаровонлиги ва ривожланиши учун ўзларининг масъулиятини англашдир.
Қўллаб-қувватлаш академик Ш.Амонашвили фаолиятининг учта тамойилига асосланади:
• болани севиш;
• у яшайдиган муҳитни инсонпарварлаштириш;
• болаликда яшаш.
В.А.Сухомлинский болани қўллаб-қувватлаш учун ўқитувчи болалик туйғусини сақлаб қолиши керак;
болани ва у билан содир бўлган ҳамма нарсани тушуниш қобилиятини ривожлантириш;
болаларнинг ҳаракатлари тўғрисида донолик билан муносабатда бўлиш;
болани ҳимоя қилиш;
у ҳақида ёмон, ноҳақ ўйламаслик ва энг муҳими, боланинг индивидуаллигини бузмаслик, балки унинг ўзини-ўзи билиш, ўзини таъкидлаш ва ўз-ўзини тарбиялаш ҳолатида эканлигини назарда тутшган ҳолда, унинг ривожланишини тўғри йўналтириш.