Zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

2.3 Ma'lumotlar bazasi boshqaruv tizimi (MBBT). SQL  tili. 

Kompyuter  sanoatida  ommaviy  tarqalishi  jihatidan  SQL  tili  eng  oldingi 

o’rinlarda turadi. Keyingi bir necha yil ichida SQL Ma'lumotlar bazasining yagona 

standart  tili  bo’lib  qoldi.  hozirgi  kunda  SQL  yuzdan  ortiq  MBBT  (Ma'lumotlar 

bazasi  boshqaruv  tizim)  lari  asosida  EHM  larda  ishlayapti.  SQL  tilining  хalqaro 

standarti  rasmiy  jihatdan  qabul  qilindi  va  keyinroq  mukammallashtirildi. SQL  tili 

Ma'lumotlar  bazasi  boshqaruv  sistemasi  arхitekturasining  muhim  a'zosi  bo’lib,  u 

Microsoft  kompaniyasi  dastur  ishlab  chiqarishining  strategik  yo’nalishi  bo’lib 

хizmat  qiladi.  IBM  kompaniyasining  ikkinchi  darajali  tadqiqot  loyihasining 

---

 

 

19 

bajarilishi  natijasida  paydo  bo’lgan  SQL  tili  hozirgi  va?tda  muhim  kompyuter 

teхnologiyasi va kuchli bozor faktori sifatida keng tarqaldi.  

SQL  -  kompyuter  ma'lumotlar  bazasida  saqlanuvchi  ma'lumotlarni  qayta 

ishlash  va  o’qish  uchun  muljallangan  instrumentdir.  SQL  -  bu  strukturlashgan 

so’rovlar  tilining  (Structured  Query  Language)  qisqartirilgan  nomlanishidir.  SQL 

abbreviaturasi odatda "sikvel" deb o’qiladi. Nomlanishidan ko’rinib turibdiki, SQL 

foydalanuvchining  Ma'lumotlar  bazasi  bilan  o’zaro  aloqasini  tashkil  etish  uchun 

qo’llaniluvchi  dasturlashtirish  tilidir.  Haqiqatda  esa  SQL  faqat  relyatsion  deb 

nomlanuvchi bir turdagi Ma'lumotlar bazasi bilan ishlaydi.