Ўзбекистон Алоқа ва Ахборотлаштириш

Data Access бўлими

	DataSource – маълумотларни ёки компоненталарни бир-бири билан боғлаш.
	Table – маълумотлар омборини (файлни) боғлаш.
	Query – маълумотлар омборидаги ёзувларни бошқариш.
	StoredProc – сервердан маълумотлар омборини юклаш.
	Database – ягона маълумотлар омборини боғлаш.

Data Controls бўлими

	DBGrid – маълумотлар омборидаги ёзувларни жадвал кўринишида чиқариш.
	DBNavigator – маълумотлар омборидаги ёзувларни тахрирловчи компонент. Унда янги сўз қўшиш, ўзгартириш, ўчириш ва х.к. ишларни қилиш мумкин.
	DBText – маълумотлар омборидаги матнли майдон маълумотларини чиқариш.
	DBEdit – маълумотлар омборидаги бирор майдонни тахрирлаш.
	DBMemo – маълумотлар омборидаги memo типидаги маълумотларни тахрирлаш.
	DBImage – маълумотлар омборида жойланган тасвирларни кўрсатиш.
	DBListBox – маълумотлар омборидаги маълумотларни листга чикариш.
	DBComboBox маълумотларни комбинацияли танлаш.
	DBRichEdit – маълумотларни тахрирлашнинг memo га нисбатан кенгрок имконияти.

4. 
   Фарғона шаҳар 39 – мактаб ахборот ресурс марказида автоматлаштирилган иш жойини яратиш
   

Юқорида айтиб ўтилганидек маълумотлар базасини яратиб, уни дастурга боғлагач, дастурнинг асосий қисмини яратишга киришилди. Дастурнинг асосий формаси қуйидагича кўриниш олди:

2.4 расм. Асосий формани яратиш
Дастур дизайнини янада яхшилаш мақсадида XE3 даги Ribbons компонентларидан фойдаланилди. Бу компонентлар ёрдамида турли хил стилдаги менюлар яратиш мумкин. Дастурда турли иконкалар қўллаш мақсадида ImageList компонентларидан фойдаландим. ImageList компонентаси устида сичқончани икки марта чертиб, иконкалар юкланади.

2.5 расм. Иконкалар юклаш
Дастур менюсида жойлашадиган амалларнинг барчаси ActionManager компонентасига жойлаштирилади.

2.6 расм. ActionManager ойнаси
Бу компонент ёрдамида дастурдаги барча амалларни бажариш мумкин бўлади.
Дастурнинг менюси иккита қисмга ажраган бўлиб, биринчи бўлимда фойдаланувчи дастурдаги бўлимлар, китоб тиллари, муаллифлар билан ишлаш ойналарига ўтиши , бунлан ташқари статистикани кузатиб бориш фойдаланувчи йўриқномаси билан танишиш каби амаллар бажариши мумкин.
Иккинчи қисмда эса қидирув, маълумотларни қўшиш, импорт қилиш каби функциялар мавжуд.

2.7 расм.Меню бўлимлари
Дастур администраторига маълумот учун статистика бўлими хосил қилинган бўлиб, унинг кўриниши қуйидагича



2.8 расм. Статистика формаси
Бу маълумотларни олиш учун дастурда қуйидаги амллар бажарилган.