Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги

 
TUZUVChILAR: 
S.S.  Parsiev  -  TATU  “Telekommunikatsiya  boshqaruv  tizimlarining  apparat  va 
dasturiy ta’minoti” kafedrasi mudiri, t.f.n., dotsent; 
U.R. Xamdamov - TATU,  “Telekommunikatsiya boshqaruv tizimlarining apparat 
va dasturiy ta’minoti” kafedrasi professori, t.f.d., dotsent; 
J.B.  Elov  -  -  TATU,    “Telekommunikatsiya  boshqaruv  tizimlarining  apparat  va 
dasturiy ta’minoti” kafedrasi dotsenti v.b., PhD; 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dastur  Telekommunikatsiya  texnologiyalari  fakultetining  2021  yil  22  iyundagi 
№11-sonli Kengashi yig‘ilishida muxokama qilingan va tasdiqlashga tavsiya etilgan. 
 

---

Kirish 
 
Telekommunikatsiya  tizimlari  -  bu  aloqa  kanallari  orqali  katta  hajmdagi 
ma’lumotlarni uzatishga mo‘ljallangan texnik va dasturiy vositalar to‘plami hisoblanadi. 
Bunday  tizimlardan  foydalanish  telekommunikatsiya  tarmog‘ining  barcha  ishtirokchilari 
o‘rtasida  doimiy  ravishda  raqamli  shaklda  ma’lumotlarni  uzatishni  o‘z  ichiga  oladi. 
Butun  tizimning  ishlashini  ta’minlash  uchun  foydalanuvchilarning  ehtiyojlari  asosida 
to‘g‘ri tuzilgan tegishli dasturiy ta’minot talab qilinadi. 
Hozirgi  vaqtda  foydalanuvchilarga  keng  va  yuqori  sifatli  tarmoq  xizmatlarni 
ko‘rsatish  uchun  multiservisli  tarmoqlar  jadal  rivojlanmoqda.  Multiservisli 
telekommunikatsiya  tizimlari  bu  paketlarni  almashtirish  texnologiyasidan  foydalangan 
holda ma’lumotlarni uzatish uchun mo‘ljallangan apparat va dasturiy muhit hisoblanadi. 
Bunday  tarmoqlar  orqali  bitta  tarmoq  infratuzilmasi  asosida  turli  xil  texnologiyalar 
yordamida  ma’lumotlarni  uzatish,  shuningdek  ovozli  va  video  xabarlarni  almashish 
mumkin. 
Odatda,  telekommunikatsiya  texnologiyalari  imkoniyatlaridan  foydalangan  holda 
ma’lumotlarni uzatish uchun maxsus dasturlardan foydalaniladi. Ushbu dasturlar yagona 
algoritmga  sozlangan  holda  barcha  tarmoq  tugunlarining  ishlashini  soddalashtirish  va 
standartlashtirishga  mo‘ljallangan  ma’lum  protokollarga  yoki  mexanizmlarga  muvofiq 
ishlaydi. 
Ushbu magistratura mutaxassisligining asosiy maqsadi axborot – kommunikatsiya 
texnologiyalari  sohasida  faoliyat  ko‘rsatishi  uchun  yuqori  malakali  mutaxassislarni 
tayyorlash,  shuningdek,  ularning  tarmoq  texnologiyalari  sohasida  malaka  va 
ko‘nikmalarini oshirish, tayanch oliy ta’lim muassasasi sifatida axborot-kommunikatsion 
texnologiyalari  sohasida  yangi  talablarga  mos  holda  o‘quv  rejalari  va  dasturlari 
takomillashtirish hamda yangi talablarga binoan ishlab chiqishdan iborat. 
Mazkur 
mutaxassislik 
doirasida 
talabalar 
turli 
xil 
arxitekturadagi 
telekommunikatsiya tizimlar va tarmoqlarni loyihalashtirish,  yangidan  yangi xizmatlarni 
tashkil  etish,  ko‘rsatilayotgan  xizmatlar  sifatini  oshirish,  tarmoq  dasturiy  ta’minotlari 
bozorini  rivojlantishi,  telekommunikatsiya  va  kompyuter  tarmoqlarini  boshqarish, 
telekommunikatsiya  sohasida  keng  tarqalgan  tizimlar  va  texnologiyalarni  ekspluatatsiya 
qilish, tarmoq protokollarini sozlash va joriy qilish, tarmoqlarning ishlash unumdorligi va 
sifat  ko‘rsatkichlarini  yaxshilash,  kanal,  tarmoq,  transport  va  amaliy  pog‘onalarining 
ishlashi bo‘yicha ko‘nikma va malakani egallashadi.