Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги тошкент ахборот технологиялари университети

Спецификациялар эса архитектура белгилаган ахборот тизимини қандай қуриш лозимлигини ва ташкилий талабларни қандай қондирилишини аниқлайди. Халқаро эътирофни қозонган ва ахборот хавфсизлиги сохасида кейинги ишланмаларда жуда кучли таъсир кўрсатган биринчи бахолаш стандарти АҚШ мудофаа вазирлигининг «Тўқсариқ китоб» (муқованинг ранги бўйича) деб аталувчи «Ишончли компьютер тизимларини бахолаш мезонлари» (Department of Defeuse Trusted Computer System Evaliation Criteria,TCSEC) стандарти бўлди. Муболаасиз тасдиқлаш мумкинки, «Тўқсариқ китоб»и ахборот хавфсизлигининг тушунчалар негизини ифодалайди.

• Спецификациялар эса архитектура белгилаган ахборот тизимини қандай қуриш лозимлигини ва ташкилий талабларни қандай қондирилишини аниқлайди. Халқаро эътирофни қозонган ва ахборот хавфсизлиги сохасида кейинги ишланмаларда жуда кучли таъсир кўрсатган биринчи бахолаш стандарти АҚШ мудофаа вазирлигининг «Тўқсариқ китоб» (муқованинг ранги бўйича) деб аталувчи «Ишончли компьютер тизимларини бахолаш мезонлари» (Department of Defeuse Trusted Computer System Evaliation Criteria,TCSEC) стандарти бўлди. Муболаасиз тасдиқлаш мумкинки, «Тўқсариқ китоб»и ахборот хавфсизлигининг тушунчалар негизини ифодалайди.
• Ундаги тушунчаларнинг санаб ўтишнинг ўзи етарли: хавфсиз ва ишончли тизимлар, хавфсизлик сиёсати, кафҳолатлик даражаси, ҳисобкитоблилиги, ишончли ҳисоблаш асоси, мурожаатлар монитори, хавфсизликнинг ядроси ва периметри.

«Тўқсарик китоб»дан сўнг чиқарилган хужжатлардан бири «Тўқсарик китоб»нинг тармоқ конфигурациялари учун изохи» (Trusted Network Interpretation) энг муҳим хужжат ҳисобланади. Бу хужжат икки кисмдан иборат. Биринчи қисм изохнинг ўзига бағишланган бўлса, иккинчи қисмида ўзига хос ёки тармоқ конфигурациялари учун айниқса муҳим бўлган хавфсизлик сервислари тавсифланади. Биринчи қисмга киритилган энг муҳим тушунчалардан бири - тармоқдаги ишончли ҳисоблаш асоси. Муҳим жиҳат-тармоқ конфигурацияларининг динамиклиги ҳимоялаш механизмлари орасида конфиденциалликлик ва яхлитликни таъминловчи криптография ажратилган. Фойдаланувчанлик масалалари, уни таъминлашдаги архитектуравий принципларнинг шакллантирилиши ўз вақти учун тартибли ёндашиши бўлди.

• «Тўқсарик китоб»дан сўнг чиқарилган хужжатлардан бири «Тўқсарик китоб»нинг тармоқ конфигурациялари учун изохи» (Trusted Network Interpretation) энг муҳим хужжат ҳисобланади. Бу хужжат икки кисмдан иборат. Биринчи қисм изохнинг ўзига бағишланган бўлса, иккинчи қисмида ўзига хос ёки тармоқ конфигурациялари учун айниқса муҳим бўлган хавфсизлик сервислари тавсифланади. Биринчи қисмга киритилган энг муҳим тушунчалардан бири - тармоқдаги ишончли ҳисоблаш асоси. Муҳим жиҳат-тармоқ конфигурацияларининг динамиклиги ҳимоялаш механизмлари орасида конфиденциалликлик ва яхлитликни таъминловчи криптография ажратилган. Фойдаланувчанлик масалалари, уни таъминлашдаги архитектуравий принципларнинг шакллантирилиши ўз вақти учун тартибли ёндашиши бўлди.