Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги тошкент ахборот технологиялари университети алоқа қурилмаларининг электр таъминоти кафедраси

Амалий машқ
1-мисол. Аккумулятор батареясини ҳисоблаш.
Uо=48 В, Т_{зарядсизланиш}=8 соат, I_{зарядсизланиш}=36,5 А, t=-9 ⁰C шартларда номинал сиғимни (С_н)топинг.
Ҳисоблаш услуби.
1. Аккумулятор батареясидаги элементлар сони қўйидагича аниқланади:


, бу ерда
- элементнинг номинал кучланиши.
=48/2,0=27 та.

0. 
   2. Аккумулятор батареясининг сиғими А*соатларда ўлчанадиган электр миқдорини аниқлаймиз:
   

3. Номинал сиғим- С_н=I_{зарядсизланиш}*0.1
Ишчи сиғим- С_иш=I_{зарядсизланиш}*Т_{зарядсизланиш}
, А*соат
Бу ерда К_i – зарядланиш токига боғлиқлик коэффициенти,
t – элементнинг ўртача температураси.

0. 
   4. Аккумуляторни 10 йил мобайнида ўзининг 20% сиғимини йўқотишини ҳисобга олиб, танланадиган аккумулятор сиғимини ҳисоблаймиз:
   

Сиғими ли аккумулятор керак бўлади.

0. 
   5. Разрядланиш токини ҳисоблаймиз
   

Назорат саволлари

1. 
   Электр энергия манбалари қандай турларга бўлинади?
   
2. 
   Бирламчи электр таъминоти манбалари қандай вазифани бажаради?
   
3. 
   Иккиламчи электр таъминоти манбалари қандай вазифани бажаради?
   
4. 
   Бирламчи электр таъминоти манбаларига қанақа қурилмалар киради?
   
5. 
   Иккиламчи электр таъминоти манбаларига қанақа қурилмалар киради?
   
6. 
   Нима учун электр энергияси узоқ масофаларга юқори кучланишларда узатилади?
   
7. 
   Алоқа корхоналарининг электр таъминоти қандай амалга оширилади?
   
8. 
   ЭТМларнинг ҳажми ва массасини камайтиришнинг қандай усуллари бор?
   
9. 
   Электр энергияси таъминоти тизими нима?
   
10. 
    Алоқа корхонаси электр қурилмаси таркибига қандай қурилмалар киради?
    
11. 
    Қуёш энергиясини ўзгартиришнинг қандай усуллари мавжуд?
    
12. 
    Қуёш батареяларининг узлуксиз электр таъминоти манбаларида аккумулятор батареялар билан биргаликда ишлаш схемасини тушунтиринг.
    
13. 
    Зарур кучланиш қийматини олиш учун қуёш батереялари қандай уланиши керак?
    
14. 
    Аккумулятор деганда нимани тушунасиз?
    
15. 
    Қандай аккумуляторларни биласиз?
    
16. 
    Аккумуляторни зарядлаш қандай амалга оширилади?
    
17. 
    Аккумуляторлардан қандай мақсадлар учун фойдаланилади?
    
18. 
    Аккумуляторларнинг физик катталикларини тушунтиринг.