Òzbekistan Respublikasi Joqari hàm Orta arnawli bilimlendiriw Ministrligi Òzbekistan mamleketlik kórkem óner hàm màdeniyat

Òzbekistan Respublikasi Joqari hàm Orta arnawli bilimlendiriw Ministrligi
Òzbekistan mamleketlik kórkem óner hàm màdeniyat
instituti Nókis filiali

Xalıq​​ dóretiwshiligi​​ (Folklor​​ hám​​ etnografiya) II-kurs student
Pishembaeva Gulbahardiń

ÓZ BETINSHE JUMISI

Tema: Qaraqalpaq miliy xaliq namalari tuwrali maǵlumatlar
Qoshim palwan namasi

Orinlaǵan: Pishembaeva G
Qabillaǵan: Maxamatdinova L

NÓKIS 2022-jil

Qaraqalpaq miliy xaliq namalari tuwrali maǵlumatlar.

• 
  Kirisiw.
  
• 
  Xoshim palwan namasi.
  
• 
  Juwmaqlawshi.
  
• 
  Paydalanilǵan ádebiyatlar.
  

Kirisiw
Muzikani esitetuǵin, muzika menen shuǵillanatuǵin adam jamanliqtan álbete uzaq boladi. Bárshemizge belgili, saz-sawbetke, kórkem ónerge muhabbat, muzika mádeniyati xalqimizda balaliqtan baslap, shanaraqta qáliplesedi. Úyinde duwtar yaki saz áspabi bolmaǵan, muzikaniń ómir baǵishlawshi tásirin óz turmisinda sezbesten jasaytuǵin adamdi biziń jurtimizda tabiw qiyin desek, asira aytqan bolmaymiz. Eń ahmiyetlisi, búgingi kúni muzika kórkem óneri, nawqiran awladimizdiń joqari manawyatli bolip kamalǵa keliwinde basqa kórkem óner túrlerine qaraǵanda kóbirek hám kúshlirek tásir etpekte.
Ósip-ónip kiyatiǵan jas awlattiń talantin hár tárepeme rawajlandiriw hám mádeniy dárejesin arttiriw, jaslarimizdiń milliy jáne dúnya júzlik muzikani suwretlew óneriniń joqari úlgileri menen keń tanisiw ushin zárúr sharayatlar jaratiw, baslanǵish muzikaliq tálim bilimlendiriw sisetemasin túp-tiykarinan jetilistiriw, balalar muzika ham kórkem óner mekteplerin rawajlandiriw ahmiyetli waziypa bolip esaplanadi.
Qaraqalpaq xaliq milliy muzikasi awizeki professional baqsishiliq dástúrin rawajlaniwi, oniń atqariwshilari bolǵan baqsilardiń dóretiwshilik ómiriniń keńeyip, olardiń kem-kemnen joqari darejege kóteriliwi nátiyjesinde sazlar payda bola basladi. Xalqimizdiń sazlar qosiqlar, baqsilar tárepinen dástandaǵi qaharmanlardiń obirzliq kelbetin, qaharmanliq izlerin olar mingen tulpar atlardiń júyrikligin, tabiyat kórnisiniń gozalliqlarin súwretleytuǵin sazlar dóretilgen hám sheberligi ósip barǵan.
Máselen: «Ilme Sultan» sazinda ushirasatuǵin hayal-qizlardiń miynet procesiniń naǵis oyiw, keste tigiw, kiyiz basiw háreketleriniń súwretleniwi, sazlarinda atqariliw texnikasi arqali quslardiń sayraǵan dawisiniń beriliwi, «Qara jorǵa» namasindaǵi tulpardiń tuyaǵiniń taqirlariniń esitiliwi h.t.b. barliǵi sheber professional sázendelerdiń atqariwinda jańlap esitiledi. Olar hár qiyli atqariwshiniń jeke dóretpesiniń, muzikaliq til bayliǵiniń ósiwine qolayli jaǵday tuwdirip otirǵan. Baqsilardiń dástanlardi atqariwindaǵi eń tiykarǵi muzikaliq qurali – orin iyeleydi. Al, duwtar sazlari, rawajlanǵan, tamamlanǵan formasi, melodiyasiniń toliqliǵi hám kóp variantliǵi jaǵinan qaraqalpaq awizeki professional muzikasinda úlken orin iyeleydi.
Maqsetimiz ata-babamizdan miyras bolip qalǵan xaliq qosiq hám sazlari tariyxinan keleshek awladimiz bolǵan jaslar ruwxiy aziqlanadi dep bilemiz.