‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Gimnastika chiqishlarini tashkil etish, tayyorlash va o‘tkazish

Gimnastika  bayramlarini  muvaffaqiyatli  o ‘tkazishning  asosiy 

shartlaridan  biri  bu  tayyorgarlik  ishlarini  tashkil  etish  hisoblanadi. 

Tayyorgarlik  maktab  direktori  buyrug‘iga  muvofiq  tashkiliy 

qo‘mitani  tuzish  bilan  boshlanadi.  Tashkiliy  qo‘mita  tarkibiga 

tarbiyaviy  ishlar  bo‘yicha  direktor  movuni  (rais), jismoniy  tarbiya 

va  boshqa  fanlar  o‘qituvchilari  (rasm,  mehnat  va  boshqalar), 

kasaba uyushmasi  a’zolari,  ota  -  onalar qo‘mitasi  kiradi.  Tashkiliy 

qo‘mita  ish  rejasini  tuzadi,  maqsad  va  vazifalami  hamda  bayram 

o ‘tkaziladigan joy  va  vaqtni  aniqlaydi.  Tayyorgarlik  ishlariga  ota

-  onalar  qo‘mitasi  a’zolarini,  BSJ,  homiy  tashkilotlami  jalb  etish 

mumkin.  Turli ishlami bajarish uchun javobgar shaxs aniqlanadi.

Chiqish  dasturlarini  tuzish,  gimnastika  mashqlari  majmuasini 

ishlab  chiqish  va tuzish,  har bir  sinf bilan mashqlar va chiqishlami

356

---

alohida  fragmentlarini  o ‘rganish,  tayyorgarlik  o ‘tkazish,  chiqishni 

musiqa  va  kiyim  bilan  boyitish  va  gimnastika  anjomlami  (to‘p, 

bulava,  obmch,  tayoqlar,  sharlar  va  boshqalar)  qo‘llash,  maktabni 

bayramga  xos jihozlash:  muvaffaqiyatlar  ko‘rgazmasi,  eng  yaxshi 

sportchilar  hurmat  taxtasi  va  boshqalar  bayramni  o‘tkazishda  eng 

muhim ishlar hisoblanadi.

Ishni tashkiliy qo‘mita gimnastika chiqishlami muhokama qilib, 

yakuniy qaromi e’lon qilish bilan yakunlaydi.

Chiqish  dasturini  tuzish  chiqishlami  muvaffaqiyatli  dastur 

qanchalik aniq tuzilganligiga va yaxshi o ‘ylab topilganligiga bog‘liq. 

Chiqishlami  bayram  xususiyatidan  hamda  mazmun  mohiyatidan 

kelib chiqib ishlab chiqiladi.  Shu bilan birga maktabning moliyaviy 

imkoniyatlari,  ishtirokchilaming  jismoniy  va  sport  tayyorgarlik 

darajalari, bayramni o‘tkazish joyi va vaqti hisobiga olinishi lozim.

Dastumi shunday ishlab chiqish kerakki, chiqish fragmentlari bir - 

birini to‘ldiribborishi va bir - biriga bog‘liq bo‘lishi kerak. Bu degani, 

bir mashqdan  oxiri  ikkinchi  mashqning  boshlanishi  bo‘lishi  kerak, 

mashqdan  mashqqa  o‘tish,  chiqish,  qayta  saflanish  chiqishlaming 

tarkibiy  qismidir.  Turli  sport mashqlarining  ehtiyotsizlik  oqibatida 

to‘xtab  qolishi,  tanaffuslarda,  o‘tishlaridagi  kechirib  bo‘lmaydigan 

xatolardan  qochish  zamr.  Alohida  jismoniy  tarbiya  va  sport 

chiqishlarining bayram mhini tushirmaslik maqsadida murakkabligi 

ortib  boradigan mashqlar ketma  - ketligi  tartibida tuzish maqsadga 

muvofiq.  Agar  gimnastika  anjomlarida  bajariladigan  mashqlar 

kiritilgan bo‘lsa, u holda bulami polda shunday joylashishi kerakki, 

tomoshabin eng samarali tomonini ko‘rib zavqlansin.

Ishtirokchilaming  o‘tish  yo‘lini,  turli  qayta  saflanishi  joyini 

oldindan  hisoblab  qo‘yish  maqsadga  muvofiq  stadionda  yoki 

maydonchada  murakkab  qayta  saflanishlami  aniq  bajarish  uchun 

mo‘ljal  sifatida  alohida  belgilar  qo‘yish  mumkin.  Dastumi 

ishlab  chiqishda  gimnastika  mashqlariga  va  sport  namoyishlari 

tanloviga  katta  ahamiyat  berish  zamr.  Ular  murakkabligi  bo‘yicha 

ishtirokchilar  tayyorgarligi,  mashtabi,  chiqish  mohiyatiga  mos 

bo‘lishi  kerak.  Ulaming  mazmuni,  davomiyligiga  ko‘ra  musiqalar

357

---

tanlashda o‘quvchilaming yosh xususiyatlarini inobatiga olish zarur. 

Chiqish dasturi, bayramning o ‘tkazilish joyi (stadion, maydon, sport 

zali,  klub  va boshqalar)  ga ham bog‘liq.  Unda ranglar,  kostyumlar, 

buyumlar,  anjomlar,  transportlar va boshqalar moslashuvini  o‘ylab 

topib, badiiy jihozlash nazarda tutiladi.  Bulaming hammasi  chiqish 

mazmuniga yo‘naltirilgan bo‘lishi kerak.