‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

11.5. Yakunlovchi qism uchun mashqlarni tanlash

Muayyan mashqlami tanlash manbayi faqat o ‘qituvchining ijodi 

hisoblanadi, chunki dasturlarda darsning bu qismini  o‘tish bo‘yicha 

hech qanday tavsiyalar keltirilmaydi.

Darsning  yakunlovchi  qismining  umumiy  vazifasi  tiklanish 

(reabilitatsiya)  jarayonlarini  tezlashtirish  hisoblanadi.  Bunda  ham

328

---

jismoniy, ham ruhiy toliqish nazarda tutiladi.  Toliqish darajasi bitta 

dars  mazmuni  va  xususiy  vazifalariga  bog‘liq.  Dars  mazmuni  va 

uning  xususiy  vazifalari  ma’lum  bo‘lganligi  sababli,  darsning  bu 

qismi uchun u yoki bu vositalaming nisbatlarini yaqinlashgan holda 

bashorat qilish mumkin. Agar darsdagi mavjud vaziyat kutilayotgan 

vazifaga  mos  kelmasa,  darsning  yakunlovchi  qismi  mazmuni 

o‘zgartirilishi lozim.

Darsning yakunlovchi qismida quyidagilar qoilaniladi.

1. Harakat apparatini tiklash vositalari.

Masalan:

1-mashq -  poyma-poy sekin yurish;

2-mashq -  tartiblashtirilgan  hisob  bo‘yicha nafas  olish  va  nafas 

chiqarish bilan yurish;

3-mashq -  mushaklami bo‘shashtirish uchun;

D.H -  qo‘l kaftlarini oldinga qaratib, qoilam i yuqoriga ko‘tarish;

1-panjalami bo‘shashtirish;

2-qo‘llami bo‘shashtirish;

3-bo‘yin va gavda mushaklarini bo‘shashtirish;

4-cho‘qqayib tayanish holatigacha oyoqlami bo‘shashtirish;

5 -8 - d.h.ga qaytish.

2. Ruhiy faoliyatni tiklash vositalari.

Masalan:

1-mashq -  zarba bilan va shovqinsiz yurish;

2-mashq  -   «soqov  holat»-o‘qituvchining  b u y m g i  bo‘yicha 

to‘xtab qolish va hech qanday harakatlami bajarmay, ushbu holatni 

o ‘qituvchining buym gigacha ushlab turish;

3-mashq -  «Raqamlami chaqirish» o ‘yini;

4-mashq -  «Buyumni top» o‘yini;

5-mashq -  Ashula aytib yurish;

6-mashq -  «Polka» raqsi;

I qism -  8ta polka qadami o‘ngga va xuddi shuncha chapga;

II qism -  juft b o iib  bajarish;

1-fraza  -   oyoqlami  kerib  sakrash,  o‘ng  oyoqda  sakrash,  chap 

oyoqni orqaga ichkariga bukish; xuddi shunday, boshqa oyoq bilan; 

oyoqlami oldinga almashtirib ikki marta sakrash -  3 marta tapillatish;

329

---