‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

di.  Bu  ulardan  foydalanish  imkoniyatini  kengaytiradi,  e’tibomi 

harakatlaming signallar almashinishiga muvofiq bajarishga jalb qil- 

ish imkonini beradi.

Taktil signallami mashq bajarayotganda o ‘quvchining ko‘rib tu- 

rib mo‘ljallar olishi qiyin bo‘lgan hollarda qo‘llansa bo‘ladi. 0 ‘quv- 

chi o‘zi nimagadir (snaryadga, mo‘ljalga) suyanib mashq bajarayot- 

ganini  his  etishi,  unga  harakatni  faoliyat  natijasi  bilan  taqqoslab 

ko‘rishi  va harakatga tuzatish kiritishiga hamda mashq o ‘rganishni 

davom ettirishning oqilona usullarini tanlashiga yordam beradi.

0 ‘qituvchining  sun’iy  taktil  signallar  hosil  qilishi  (o‘quvchi 

gavdasining  ayrim  qismlariga  qo‘l  tekkizib  qo‘yishi)  ham  o‘quv- 

chiga  harakatning  to‘g‘ri  holatlarini  «aytib»  turadi.  Bu  usulning 

samaradorligi  o‘qituvchini  kasbiy  mahoratining  taraqqiyot  dara- 

jasiga bog‘liq.

Yangi  gimnastika  mashqlarini  o‘rganish  jarayonida  har  xil 

qo‘shimcha mo‘ljallami birga qo‘shib qo‘llanish -  o‘rgatish uslubi- 

yatining talablaridan biridir.

0 ‘rgatishning  texnik  vositalaridan  foydalanish  mashq  baja- 

rilishi  natijasining  sifatiga  baho  berishdan  tashqari  aniq  miqdoriy 

m a’lumot  olish,  bo‘lajak harakatlar dasturiga  tuzatish  kiritish,  shu- 

ningdek  harakatni  bajarish  mobaynida  xatolami  tuzatib  borish  im- 

konini beradi.

Quyidagilar texnik vositalarga kiradi: eng oddiy o ‘lchov asboblari 

(sekundomer,  santimetrli  tasma,  uglomer va  hokazorlar),  qayd  qil- 

ish va yozuv apparatlari (videomagnitofon, diktofon, kinokameralar, 

fotokamera,  dinamograf va  hokazorlar;  dastur  va  nazorat-axborot 

apparatlari).

Harakat  ritmi  (ayrim  harakatlar)ning  muayyan  vaqt  ichida- 

gi  ketma-ketligi  yorug‘lik  va  tovush  dasturlarini  idrok  etish  ham- 

da  takrorlashlami  gimnastika  mashqlarini  o ‘rgatishda  texnik 

vositalardan  foydalanishga  misol  bo‘la  oladi:  bundan  esa  mashq 

o ‘rgatish  boshlanishida  mashq  haqida  tasaw ur  hosil  qilish  uchun 

ham,  mashqni  bajarish jarayonida harakat  natijalari  haqida  shoshi- 

linch  axborot  olish  uchun  ham  foydalaniladi,  bu  hol  o‘rgatish 

jarayonini boshqarishni osonlashtiradi.