‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

imkonini beradi. Ma’lumki, shaxs deganda, subyektiv huquqlarga va
yuridik majburiyatlarga ega fuqarolar va tashkilotlar tushuniladi. Ushbu
qoidadan kelib chiqib, fiiqarolik-huquqiy munosabatlarda ishtirok etish
mobaynida davlatning ham subyektiv (garchi davlat obyektiv huquqlar
ijodkori hisoblansa-da, fuqarolik-huquqiy munosabatlarda barcha
subyektlar kabi subyektiv huquq sohibidir) huquqlarga va yuridik
majburiyatlarga ega bo‘lishi mumkinligini ta’kidlash joiz.
Fuqarolik-huquqiy munosabatlarda davlatning subyektivlik maqomi
«shaxs» atamasi bilan nomlanishi bevosita fuqarolik huquqining barcha
subyektlari uchun xos boMgan umumiylikdan kelib chiqishini hisobga
olgan holda davlatni fuqarolik-huquqiy munosabatlardagi «alohida
shaxs» deb nomlash zarur bo‘ladi. Qolaversa, fuqarolik-huquqiy
munosabatlarda davlatga nisbatan «alohida shaxs» atamasining qo‘llani-
lishi davlatning hokimiyat vakolatlari, suverenitet sohibi ekanligi va
boshqa qator o ‘ziga xos xususiyatlardan kelib chiqadi. Bunday alohi-
dalik davlatning immunitetdan foydalanishida yaqqol namoyon bo‘ladi.
Huquqshunos olim A.X.Saidovning fikricha, immunitet tamoyili,
«har bir davlat boshqa bir davlat yurisdiksiyasidan immunitet huquqiga
ega» ekanligini anglatadi. Immunitet — yurisdiksiyani istisno qilish
yoki undan ozod etishdir. Bu esa, o ‘z o‘rnida yurisdiksiyaga bo‘ysun-
maslik bilan barobar. Shubhasiz, «har bir davlat boshqa bir davlat
yurisdiksiyasiga bo‘ysunmaydi».
«Yurisdiksiya» tushunchasi xalqaro huquqda (shuningdek, milliy
huquqda ham) turli ma’nolarda qo‘llaniladi. Biroq davlat immuniteti
tamoyiliga nisbatan u o ‘zining keng ma’nosida, ya’ni davlatning o ‘z
hokimiyat vakolatlarini amalga oshirishi tarzida ishlatiladi. Boshqacha