‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

BO‘G‘IN VA UNING TURLARI
Biz so'zlarni talaffuz qilayotganimizda, o'pkadan chiqayotgan havo 
oqim i b o 'lin ib -b o 'lin ib chiqadi. Bu bo'linish tovush yoki tovushlar 
yig'indisi shaklida bo'ladi. Ana shu hodisa tilda b o'g'in deb yuritiladi.
fcs 
Bir havo zarbi bilan aytilgan tovush yoki tovushlar yig‘indisiga
a bo'g'in deyiladi.
Savod chiqarishda va yozuvda bo'g'in juda katta amaliy ahamiyatga ega. 
Bo'g'inni tashkil qilishda unli va undosh tovushlar xilma-xil kombinatsiya- 
larda bir-birlariga qo'shiladilar.
Masalan:
unli — undosh: 
ol, uy,
//...
undosh — unli: 
ha, та, na...
unli — undosh — unli: 
ola, una, ura...
undosh — unli — undosh: 
bir, til, kir...
undosh — unli — undosh — unli: 
vafo, qora, bola...
undosh — unli — undosh — unli — undosh: 
bodom, g ‘azab, lobar va
hokazo.
O'zbek tilidagi so'zlar 
kel, bur, suv
kabi bir bo'g'inli, 
osmon, qadrdon,
iqbol
so'zlaridek ikki bo'g'inli, 
kelajak, xayolot, m uhabbat
singari uch 
bo'g'inli, 
yotoqxona, gumburlamoq, xoinona
kabi to'rt bo'g'inli, 
radiokamay,
gultojixo ‘roz, abadiylashtirmoq, qurolsizlantirish, aytolmaganliklaringiz-
dandir-da
kabi besh va undan ortiq bo'g'inli bo'ladi.
So'zlar unli tovush bilan tugasa, bunday bo'g'inga ochiq bo'g'in, undosh 
tovush bilan tugasa, yopiq bo'g'in deb ataladi.
Masalan: a) 
dala, tabaqa, havo,
...; b) 
turp, qor, shayton, ...
124-mashq.
0 ‘quvchilar hayotidan olingan quyidagi qatralami o ‘qing.
S o ‘zlam i bo‘g ‘inlarga ajratib ko‘chiring.
— Menga ruchkangizni berib tursangiz, — deb iltimos qildi singil akasidan.
— Nega o'zingniki bilan yozmayapsan? — deb so'radi akasi.
— M eniki ko'p xato qilyapti, — deb javob berdi singlisi.
O'qituvchi o ‘quvchidan so‘radi:
— 
0 ‘g‘irlamoq fe’li o'tgan zamonda qanday tuslanadi?
— O'g'irladi.
— Kelasi zamonda-chi?
— Qamoqda ...