‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

2-topshiriq.
 
0 ? so‘zining shakldoshlarini ayting va ularning 
har birini gap ichida keltiring.
Tilimizda tovush (yozuvda harflar) tomoni bir xil bo‘lib,
f
turlicha ma’nolarni ifodalovchi so'zlar va qo‘shimchalar mavjud.
•
Bunday so ‘z va qo‘shimchalarning omonimlar (lot. 
homos —
bir, 
onuma
— nom) yoki shakldoshlar deyilishidan xabaringaz
bor. M asalan, ot «hayvon», ot «ism», ot «irg‘it» kabi. Shu­
ningdek, tilimizda qo‘shimchalar o ‘rtasida ham shakldoshlik
munosabatlari mavjud. 
M asalan, 
-chi 
qo‘shimchasi so‘z yasovchi 
qo‘shimcha (ishchi, suvchi) hamda yuklama (sen-chi, ayt-chi) 
m a’nolarida ishlatiladi. Shunga ko‘ra, om onim lar 
lug‘aviy 
(leksik) 
om onim lar ham da 
afflks 
omonimlarga bo‘linadi.
Lug‘aviy (leksik) om onim lar nutq jarayonida so ‘z o ‘yini uchun 
qulay imkoniyat yaratadi. Ayniqsa, zakiylik san’atida ulardan o ‘rinli 
foydalanish askiyachilarning m ahorati sanaladi.
Masalan, Abdulhay Maxsum Navbahor payrovi bo ‘yicha askiyada: 
«Ik/covlaring ham o ‘ta dangasasizlar. Yakshanba kuni olma bog'ga kirib,
daraxtlarni oqlaymiz», desam, «Bizni
ish kam joyga yetaklang», deysizlar.
Bu o ‘rinda 
ish kam
«uzum ko‘tarib taraladigan moslama» va «ish kam» 
m a ’nolarini bildirish uchun q o ‘llangan yoki G ‘ulom jon R o‘ziboyev
224
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

cho'tir
so‘zining tovush tom onining bir xilligidan foydalanib, ikki so‘z 
o ‘m ida ishlatadi:
«Bir gap eshitib qoldim. Saydullaxon choyxonada rtasiyaga muomala