‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

243-m ashq.
Berilgan mashq. «Xato toping!» deb nomlanadi. M atnni 
o ‘qigandan so‘ng sifat so‘z turkumiga oid so'zlarni ikki ustunga bo‘lib 
ko‘chiring. Xato yozilgan o ‘rinlarni aniqlang va so‘zlarni to ‘g‘rilab qo‘ying.
HAYO K O ‘Z D A N B IL IN U R
H avotiy tajribalar va olim larn ing xulosalari sh u n d a n dalolat 
bermoqdaki, odamzot dunyoga kelib neki topgan bo ‘lsa, hayo va ibo 
tufayli, neki yo'qotgan bo‘lsa, hayosizlik va ibosizlik tufaylidir. Bu tuyg‘u 
inson deb atalmish eng sirli mo'jizani hayvonod dunyosidan farqlaydigan, 
tabiat va jam iyat muvozanatini saqlab turadigan eng nozik, eng ilohiy 
tuyg‘udir.
Yaratganga beadad shukrlar bo‘lsinki, u o ‘zi suygan bandalarining 
qalbida rnudrab yotgan halol va xaromning, ibo bilan xayosizlikning far- 
qiga borish tuyg‘usini qaytadan uyg‘otmoqda.
Bizga sadoqatlik d o ‘st, iboli suhbatdosh tanlashda odam larning 
so‘zidan ham ko‘ra, ularning ko‘zlari ko‘proq yordam beradi. Ulug‘lar 
yuziga har qanday holda ham tik boqmaslik bizga ota-bobolarim izdan 
qolgan tabbarruk merosdir. Jum ladan, payg‘am barlarim izdan hikoya 
qilingan kitoblardan birida bu haqda quyidagi rivoyat ibratli bitilgan: 
«Payg‘ambarimiz Ibrohim Halililloh tush ko'rdilar. Tushlarida vahiy kelib, 
qurbon kerak, dedi. Ibrohim yuz tuya qurbonlik qildi. Parvardigor: — Bir 
dilga ikki suyaklik sig‘mas: yo Ismoilni (Ibrohim ning o ‘g‘li) yoki meni 
degil, — dedilar. Halil o ‘g‘lini qurbonlik qilishga rozilik berdi. U o ‘g‘lini 
yuvintirib, kiyintirib safarga olib chiqib, qurbon qilishga taraddudlandi. 
Shunda shayton Ismoilga:
— 
Otang sening joningni olishga olib ketyapti. Sen qochib, ket, — 
dedi.
Ismoil shaytonning so‘ziga kirmadi, aksincha, otasining qurboni 
bo ‘lishga rozilik berdi va otasiga quyidagi iltimoslarini bildirdi:
304
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1. Q o‘limni bog‘lab qo ‘yingki, qizg‘ish qonim sizga sachrab osiy 
bo'lm ayin.
2. Qonli to ‘nim ni onam ga elting. Toki menga to'ym agan onam duo 
qilib tursinlar. Bergan oq sutlariga rozi bo'lsinlar.
3. Boshimni kesar holatda yuzimni yerga qaratib qo'yingki, Sizga 
bog‘araz nigoh bilan boqib qo'ymayin.
O ta-o'g'il yig‘ladilar. Ota o ‘g ‘il aytganlarini bajardi. Ibrohim o ‘tkir 
pichoq uchini Ismoilning bo ‘g‘ziga tiradi. Pichoq o'tm adi. Halil pichoqni 
qattiq toshda urdi. Tosh kesildi... Shu payt hazrat Jabroil bir katta qo‘chqor 
keltirdi va Ismoilga tahsin aytib, shu qo'chqorni qurbonlik qilishni 
buyurdi...» Qarang, hatto qurbon qilmoqchi b o ig an chog‘ida ham ota 
ra ’yiga qarshi borm aslik, jum ladan, unga g ‘araz nigoh bilan boqib 
qo‘yishdan qo‘rqishlik tuyg‘usi Ismoilni banogox o ‘limdan qutqarib qoldi. 
Aksincha, b o ‘lganida esa uning o ‘limi m uqarrar edi. M a’lum bo‘lishicha, 
ota-ona va ustozlar yuziga har qanday sharoitda ham tik boqmaslik nafaqat 
o ‘zbeklar, balki butun m usulm onlar uchun xos ekan.
244-m ashq.
O 'qing, sifatlarning uslubiy xususiyatlari, ya’ni pred­
metning belgisini qiyoslab, kuchaytirib, darajalab ko'rsatilishini tushun­
tiring.
M IL L A T N I B IR L A S H T IR U V C H I BAYROQ
Aslida m a’naviyat tushunchasi m a’rifat va madaniyat tamoyiUari bilan 
birga milliy mafkurani ham o 'z qamroviga oladi. Milliy mafkura nazariy 
faoliyat bilan bog'liq bo ‘lib, u