‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi q. S. Abdurashidov, B. A. Hobilov

(3) ga donali og'irliklar joylanadi.
Biroq og'irlik yuklarining bu tartibda joylashtirilishi xavfsizlik texnikasi
talablariga to'g'ri kelmaydi, negaki tajribachilar ish jarayonida yuklangan
3.3-rasm. Og4rliklarni fermaning pastki
poyasiga osish sxemasi.
32

---

i E
3 k
r ' n
/
3.4-rasm. Og'irlik yuklarini richag
orqali qo'yish.
ferma ostida bo'lishadi.
Bunday xavfni bartaraf
etish maqsadida og'ir-
liklarni yuk maydonchasi
(1) ga richag uskunasi (2)
orqali qo'yiladi (3.4-rasm).
Fermaning solqiligi ortib
ketsa 
tirgak 
(4)
yuklanishni t o ‘xtatadi.
Yuklanishning mazkur
usulida donali og‘irliklar
(3) ko'proq sarfbo‘ladi.
Sinalayotgan ferma tagiga vaqtinchalik havozalar o ‘matsa ham bo‘ladi.
Bunda havozalar bir yo ‘la ikki vazifani bajaradi: birinchidan tajriba
o'tkazayotgan ishchilami muhofaza qiladi, ikkinchidan oMchov asboblarini
o'matadigan joy vazifasini o ‘taydi. Yig'iq yuklar fermaning yuqori tugunlariga
ham ana shu tartibda qo‘yiladi.
Yuk tariqasida cho'zuvchi uskunalardan foydalanilsa yuklarni tortish va
ko'chirish kabi og'ir ishlardan soqit bo'linadi; cho'zuvchi kuchlarning
yo'nalishi ixtiyoriy bo'lishi mumkin; talab etiladigan uskunalar ixcham
bo'ladi; tor sharoitda qiyinchilik tug'dirmaydi; yuklar qiymatini avtomatik
ravishda o'zgartirish mumkin, buning uchun cho'zuvchi qurilma tarkibiga
dinamometr kiritiladi.
Konstruksiyalami poligonlarda, laboratoriyalarda sinaganda yig'iq kuch
berish uchun domkratlardan foydalaniladi. Domkratlardan foydalanishning