‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi b. M. U m a r o V

„Rotasiya“  metodi
Bu  m etod  mashg‘ulot  m avzuini  h ar  bir  kichik  g u ru h   alohida- 
alohida  m uhokam a  qilib  chiqishi,  yozganlarini  b u tu n   gu ru h   jam oa 
b o ‘lib  tahlil qilib ko‘rishi  u c h u n  q o ‘llaniladi  va quyidagi  bosqichlarda 
am alga oshiriladi:
—  dars  mavzusi  b o 'y ich a   nom erlangan  to p sh iriq lar  (m asalan, 
rejadagi  mavzuchalar)  plakatlarga  yozilib  doskaga  osib  q o ‘yiladi;
— topshiriqlar soni u ch ta b o ‘lsa, talab a-o ‘quvchilar h am  shuncha 
kichik guruhlarga ajratiladi va guruhchalar nom erlanadi;
—  k ich ik   guruhlar  o ‘z la rin in g   n o m erlarig a  m o s  no m erd ag i 
topshiriqni  va  uni  bajarishda  foydalaniladigan  y o zm a  m a ’lum otlar 
paketini  oladi;
— kichik guruhlar o‘zlariga taqdim etilgan m ateriallami hamkorlikda 
o ‘rganishib topshiriqqa javoblarini  yozishadi;
— javoblar kichik guruhdagi husnixati chiroyli b ir ta la b a -o ‘quvchi 
to m o n id an   yoziladi;
—  topshiriqlarga  yozilgan  javoblar  varag‘i,  m a ’lu m o tla r  paketi 
kichik  guruhlararo  alm ashtiriladi  va  q o ‘shim chalar  q ilin ad i,  biroq 
javoblam ing takrorlanishiga y o ‘l  q o ‘yilmaydi;
—  javoblar  qaysi  kichik  guruhniki  ekanligi  ajralib  turishi  uchun 
ularga  h a r  xil  rangdagi  flam asterlardan  foydalanish  tavsiya  etiladi. 
Shuningdek,  kichik guruhlar  nom erlanib,  ular o ‘zlarining javoblarini 
shu  n o m er ostida yozishlari  h am   m um kin;
— javoblar yozilgan varaqlar doskadagi osig‘liq plakatlarga skochda 
yopishtirilib,  o ‘qituvchi  ishtirokida  m uhokam a  qilinadi,  um um lash- 
tiriladi  va  to ‘g‘ri javoblar  daftarlarga  yozib  olinadi;
—  to ‘g‘ri va  m ukammal javoblar soniga qarab  ta la b a -o ‘quvchilar 
rag‘batlantiriladi va baholanadi.
„Galeñyani  aylanish
“  
metodi
Kichik guruhlaming b arch a a ’zolariga bitta m u am m o  ta k lif etiladi. 
H a r bir  kichik guruh  o ‘zlariga  berilgan  m uam m oga  belgilangan  vaqt 
ich id a  fikrlarini  yozib, javoblari  yozilgan  varaqlarini  b o sh q a  guruh 
bilan  almashtiradi.  Javoblam i  oigan  guruh  ulam i  b ah o lay d i  va  tugal 
b o ‘lm asa o ‘z variantlari bilan to ‘ldiradi.  So‘ngra g u ru h la m in g  fikrlari
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

um um lashtirilib,  eng  yuqori  ballga  arziydigan  to ‘g‘ri  va  m ukam m al 
jav o b la r  tan la b   olinadi.
„Qor  bo‘ron “ metodi
Ikkiga  ajratilgan  guruh  talabalari  bir  m uam m o  yuzasidan  eng 
ko‘p to ‘g ‘ri javoblar topish m aqsadida birgalikda m uhokam a yuritishadi. 
H a r  b ir  t o ‘g‘ri  javob  yum aloqlangan  qor  ko‘rinishida  o ‘sha  guruh 
hisobiga  yozib  qo ‘yiladi;  to ‘plangan  um um iy  bailar  m iqdori  asosida 
g u ru h la r  baholanadi.
„/isalari galasi“  metodi
M u a m m o   bitta  guruhda  yoki  ikki  kichik guruhlarda  m uhokam a 
qilinadi.  B un d a  topshiriqlar h a r xil  yoki  butun guruhga b itta  b o ‘lishi 
m um kin.  G u ru h lar qo‘yügan m uam m oni m a ’Ium m uddat m uhokam a 
etib,  natijani boshqalarga m a’Ium  qilishadi.  M uam m o echim ining eng 
yaxshi  varian ti  tanlab  olinadi.
„Dumalovchi  qor  uyumi“  metodi
D u m a lo v c h i  qo r  uyum i  m e to d i  o ‘quv  m ashg‘ulo ti  o ‘tkazish 
m etodining ramziy nomi bo‘lib, ish q o ‘yilgan muam mo ustida m ulohaza 
yuritib  k o ‘rish  uchun  talabalarga  vaqt,  tegishli  m anbalar,  tarqatm a 
m ateriallar berishdan boshlanadi.  Bu m etod guruhning har b ir a ’zosiga 
b u tu n  g u ru h n in g  bilimlari va tajribalaridan  foydalanib,  o ‘zining  keng 
qam rovli  n uq tai  nazarini bayon etishni nazarda tutadi.  B uning uchun 
talabalar 4 ta  ldchik guruhlarga ajratiladi. Muhokama qilib chiqish uchun 
barcha guruhlarga bitta topshiriq beriladi.  H ar bir kichik guruh topshiriq 
ustida alohida ishlaydi.  So‘ngra birinchi bilan ikkinchi va uchinchi bilan 
to ‘rtin c h i guruh lar m uam m o ustida birgalikda m uhokam a yuritishadi. 
O xir  o q ib atd a   barcha  kichik  gu ruh lar  birlashib,  butun  yaxlit  guruh 
b o ‘lib  q o ‘yilgan  m uam m o  e c h im in i  hal  etishning  turli  y o ‘llarini, 
v a ria n tla rin i  m uhokam a  qilishadi.  B unday  m uhokam a  jara y o n id a  
talab alam in g   q o ‘yilgan  m uam m o  yuzasidan  bilimlari  chuqurlashib, 
o ydinlashib,  boyib,  kengqamrovli  b o ‘lib  boradi.