|
Тц.юд»|Тю.«одж
Tw Т»л |
QИнг;
ССранцуз 3Неиис 4 Рус
5'Испан
6Хятой 7Япон 8Корец
9 Хинд
Ю; Форс
(Счетчик)
З и ю НШ1 1 > lH N l te i i
3.43-rasm.
- 9 6 -
Запись:; N 1 < 1
M A ’LUM OTLAR BAZASINI BOSHQAR1SH SISTEMAS1 (ACCESS W INDOW S- 9 Х / 2000 UCHUN)
3.43-rasmda tasvirlangan «J_yordamchi» nomli jadvalning maydonlaridagi qiymat mos ravishda «J_asosiy» va «J_tillar» nomli jadvallarning mos maydonlaridan olinadi. «J_yordamchi» jad valning «Tal_kodi» maydonida turgan uchta bir - birinchi raqamli talabaning (Tolipov E.) uchta tilni bilishini (ingliz, fransuz va ne- mis) aniqlaydi. Xuddi shuningdek, ingliz tilini birinchi talaba (Tolipov E.) va uchinchi talaba (Sobirov K.G.) bilar ekan. Demak, yordamchi jadvalning mos maydonlarida talaba va til kodlari ko‘p martadan ishtirok etar ekan. Shuning uchun ham bu xildagi alo- qalar ko ‘pga ko ‘p qiymatli aloqa deb ataladi va ular ikkita biiga ko ‘p qiymatli aloqalarga keltiriladi, ya’ni «J_asosiy» bilan «J_yor- damchi» orasidagi birga ko'p qiymatli aloqa va «J_yordamchi» bilan «J_tillar» orasidagi ko‘pga bir qiymatli aloqalar.
Jadvallar orasidagi aloqalami aniqlash
Jadvallar orasidagi bog'lanishni o ‘rnatish uchun m a’lumotlar bazasi oynasida jadval bo'limi aktiv bo'lishi kerak (3.44-rasm).
I Q M ic io s o í t A c c e s s ' ' i '
j Ф а й л П р а в к а б Ш В с г^ е к а С ерви с Окно ¿ п р а в к а 1
j D . ^ e Í ^ ' Í S >
I g S Т а л а б а : б а з а д а н н ы х
_& l a f e _. & \ ¿ n_: % » _ # • f e j ° s ш л © 4
$ j ¡¡¡¿ ¡:д - J g J . x ±
I '¡ ^ О т к р ы т ь К онструктор ^ С о з д а т ь X t r . f S ; Я
1 О б ъ екты | С оздание таблицы в р еж и м е конструктора ш Ж _ т а л а б а 1
Ш Таб-га-шы I С оздание таблицы с помощ ью м а с т е р а ш Ж . т л л з р '
l i 1 Зап росы •••
[Создание таблицы путем в в о д а данных!
ш Ж _асоси Й
я Ж _укиш
ш Ж _ ф аку л ьтет
.¿ü Ф о р м ы @ Ж _вилоят ш Ж _ ф а м —J
. i " Отчеты т Ж _ ё р д а м ^
liL ... , \ . - , , _ l . ¡ Г
[Готово . ,■ :. , 1 , : | Г : к - M i : . I- ; ‘ ' А
3.44-rasm.
Siz 3.44-rasmda, shu paytgacha hosil qilgan jadvallar ro'yxatini ko'rib turibsiz. Bunga siz boshqa bo‘limlami aktivlashtirib ishonch
- 97 -
MA'LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS WINDOWS—9 X/2000 UCHUN)
hosil qilishingiz mumkin. Jadvallararo aloqani o'm atish uchun (agar aloqa o'rnatilgan bo'lsa ularni ko'rish, o'zgartirishlar kiritish uchun) menyu satridan Формат => Схема данных yoki kontekst menyudan Схема данных bo'limlarini tanlash kerak. Bu ishni as-
boblar panelidagi tugmachani bosib ham amalga oshirish mumkin. Bulardan biri tanlanganda ekranda Схема данных oynasi ochiladi (3.45-rasm). Bu oynaning ichida yana bir oyna (Добавле ние таблицы) bo'lib, unda uchta bo'lim mavjud:
Т абли ц ы - barcha jadvallar ro ‘yxati. Запросы - barcha so'rovlar ro ‘yxati.
Таблицы и запросы - barcha jadvallar va so'rovlar ro‘yxati.
Agar siz faqat jadvallar orasida bog‘lanish o'rnatmoqchi bo'lsangiz, Таблицы bo'limini tanlang.
Q Mrwcwoll Acis^sv ; . - m m f l P I - l n i x l
j ¿ ейл Qpaena fim С е д о С д о е £кно ■1
j D ^ B j М & У
..J .С .х ем vа дэмныж _
ш ш в я н ж . • Ло(меленне таолицы
• .'. К-. •
» . J U 1
Таблчы (запросы| Т а б г щ ы и м п ю с ы | | Добавить |
, Закрыть J I
Ж_вилояг Ж.ёрлан^и Ж_тала6а1 Ж_тилпар Ж _ у ю ш
Ж_факугьтет Ж_фаи
<1
¡Готово г : Г ^ Т Г П , Г ~ 1 й 0 н Г Т ■ А
3.45-rasm.
Agar so‘rovlar orasida aloqa o‘rnatmoqchi bo'lsangiz (Accessda nafaqat jadvallar orasida, balki so'rovlar orasida ham aloqa o ‘r- natish mumkin), Запросы bo'limini tanlang. Natijada, Добавление таблицы oynasida barcha so‘rovlaming ro'yxati hosil bo'ladi.
- 98 -
MA'L UMOTLAR BAZAS1N1 BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 Х / 2000 UCHUN)
Agar siz ham jadvallar, ham so‘rovlar orasida aloqa o ‘rnat- moqchi bo‘lsangiz, Таблицы и запросы bo‘limini tanlang. Nati- jada, Добавление таблицы oynasida barcha jadvallar va so‘rov- larning ro ‘yxati paydo bo'ladi.
Faraz qilaylik, siz jadvallar orasida aloqa o'matmoqchisiz. Bu- ning uchun Добавление таблицы oynasidan kerakli jadvalni tanlaysiz va Добавить tugmachasini bosasiz. Natijada, siz tanlagan jadval Схема данных oynasida paydo bo‘ladi. Shu usulda barcha jadvallarni tanlash mumkin. Yonma-yon joylashgan jadvallarni bir- daniga tanlash ham mumkin. Buning uchun ro‘yxatdan kiritmoqchi bo'lgan birinchi jadvalni tanlaysiz va Шифт tugmasini bosib turgan holda ro'yxatdagi oxirgi jadvalni tanlaysiz. Barcha jadvallar belgi- lanadi va Добавить tugmasini bosib, ularni Схема данных oyna sida hosil qilish mumkin. Xuddi shuningdek, yonma-yon joylash- magan bir necha jadvallarni ham bir paytda tanlash mumkin. Bun ing uchun birinchi jadvalni tanlaysiz va Ctrl tugmasini bosgan holda qolgan jadvallarni ham tanlash mumkin. Barcha tanlangan jadvallarni oldingi usul bilan Схема данных oynasida hosil qilish mumkin. Kerakli jadvallar tanlangandan so‘ng Добавление таб лицы oynasini yopish kerak. Buning uchun Закрыть tugmasini bosish yoki Windows oynalari uchun umumiy bo'lgan yopish tug- machasidan foydalanish mumkin. Bu oyna yopilgandan so‘ng ek- randa faqat Схема данных oynasi qoladi va unda siz tanlagan jad vallar o'ziga mos maydonlarning ro'yxati bilan ko‘rinib turadi (ka- litli maydonlar quyuq qora shriftda bo‘ladi).
Biror jadvalni Схема данных oynasiga kiritish yodingizdan
chiqqan bo'lsa, asboblar panelidan Отобразить таблицу tug masini bosib, qaytadan Добавлепние таблицы oynasini hosil qil ish mumkin. Qolgan ishlarni qanday amalga oshirishni endi siz bi- lasiz. Agar Схема данных oynasida biror jadval ortiqcha tanlangan bo'lsa, uni bu oynadan yo'qotish uchun, shu jadvalning ixtiyoriy maydonini belgilang va Delete tugmasini bosing.
Endi 3.38-, 3.39- va 3.40-rasmlarda keltirilgan «J_asosiy»,
«J_fakultet», va «J_viloyat» jadvallari orasidagi bog‘lanishni o'rnatamiz. Bu bog'lanishlarni hosil qilishdan oldin «J_asosiy» jad- valdagi «Fakultet» va «Viloyat» nomli maydonlardagi m a’lumot- laming turini jadval konstruktor holatida (matnlidan sonliga) o ‘z-
- 99 -
MA'LUMOTLAR BAZASINI BOSHOARISH SISTEMAS1 (ACCESS W INDOW S- 9 Х / 2000 UCHUN)
gartiramiz. Xuddi shuningdek, ularning nomlarini ham mos rav- ishda «Fak_kod» va «Vil_kod»ga o'zgartiramiz. Yuqorida keltiril- gan usullarning biri bilan bu jadvallarni tanlab, ularni Схема дан ных oynasida hosil qilamiz (3.46-rasm). Har bir jadvalning o'rnini va o'lchamlarini Windows qoidasi bo'yicha o'zgartirish mumkin. Jadvallarning o'rnini va o'lchamlarini o'zingizga qulay ko'rinishda o'zgartiring. Iloji boricha jadvallar va ulardagi maydonlarning ro'yxati ekranda ko'rinib tursin (3.46-rasmdagidek). Endi «J_viloyat» jadvalining «Vil_kod» nomli kalitli maydonini sichqonchaning chap tugmasini bosib turgan holda «J_asosiy» jadvalning «Vil_kod» nomli maydoni ustiga sudrab kelamiz va sichqonchaning chap tugmasini qo'yib yuboramiz. Bu ishni teskarisiga ham bajarish mumkin, ya’ni «J_asosiy» jadvalning «Vil_kod» nomli maydonini
«J_viloyat» jadvalining «Vil_kod» nomli kalitli maydoniga sudrab kelish ham mumkin. Natijada, 3.47-rasmda tasvirlangan muloqot oynasi paydo bo'ladi. Bu oynada tanlangan jadvallarning qaysi maydonlari o'zaro bog'lanayotganligi keltirilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
