‘zbekist0n respublikasi oliy va 0

J ± J - birinchi yozuvga o'tish;
- i- 1 - bitta yozuv orqaga o'tish;
I 11 - kursor turgan yozuv raqami;
J L i - b i t t a yo zu v oldinga o'tish;
111 - oxirgi yozuvga o'tish;
- y an g i m a’lumot kiritish uchun jadvalning oxirgi bo'sh satriga o'tish.
- 59 -
M A ’LUMOTLAR BAZAS1NI BOSHQAR1SH SISTEMASl (ACCESS W INDOW S- 9 Х /2000 UCHUN)

, £ * V i Правм f iif i Вставка Фои«вт 3 « с и Сдрм Q u« £rpa«e

ü~'w& ay 'T - i \ i \ 'уъ ~ H ^*~cTa~g7
Отбыть |£Ko«ciwotp ¿3 Созвать : X,

_m Ж_дпосмй: таблица
Ü f i f c ? - * - - ^-JÜ*

^{ТцС_«одя | Ф_И_Д1 Фогулвгет |} K m 1 Гго®*^{4 4 ^ Вюида}

1. 
   ^{Толипов Э ХИМ Э 0 —1а —00} ÜM
   
2. 
   
   _
   Ажмедев Н XX 1 1 - 1 « - 0 2 Санарчан^s . 64
   
3. 
   Себнров К Г хм 1 Э - 2 а - 0 5 Тошкеin ₁
   
4. 
   Паршев РО ХИМ 2 0 - 5 в - 01 Бувро _{M arker ustuni |}
   
5. 
   ^{Мавсуро» ГШ. XX 5 1 - 2 а-90 Тош« кт} 6DI_
   
6. 
   ^{Нос1фов ВА XX 1 1 - 5 в - 0 2 Снрдаре} 98
   
7. 
   ^{Валяев AS ХМ 2 З - З а - 0 1 Счрган«} SI
   

^{9 Сеттеров ХА ХИМ 1 0 - 6 в - 0 2 Тошинг} 90

9. 
   ^{Макудов П О. ХМ Э З - 4 в - 0 0 Намакгш} 62
   
10. 
    ^{Шамсяева К-Н ХИМ 1 0 - 7 а - 0 2 Хораэи} 64
    

₇ 11 Алимов ШГ _1
* (Счетчяк)
|| За«» ul Ю 11 _Li
¡Фжртыетларгои Г ” ! | .f f Ци?
3.12-rasm.

5. 
   Konstruktor holatida jadvalga o‘zgartirisblar kiritish
   

Jadval aktiv bo'lganda, uni biror holatda ochish uchun ma’lumotlar bazasi oynasidagi Открыть yoki Конструктор bo‘limlaridan foydalanish mumkin. Agar jadval biror holatda ochiq bo‘lsa, bir holatdan ikkinchi holatga tezda o ‘tish uchun asboblar

1 (Вид) tugmasidan foydalanish mumkin. Bu tug- macha ko‘rish holatini o‘zgartirish uchun qoilanadi, u barcha obyektlar uchun ham o'rinli.
Jadval konstruktori holatida yangi maydonlar qo‘shish, olib tashlash yoki mavjud maydonlarni moslash hisobiga yangi jadvallar hosil qilish mumkin.
M aydonlam ing o‘rnini o‘zgartirish
Agar siz tuzgan jadvalda biror maydonning o ‘rnini almashti- rishga to ‘g ‘ri kelsa, quyidagi ishlarni bajaring (3.13-rasm).

1. 
   M arker ustunidan joyi o'zgarishi kerak bo‘lgan maydonni tanlang.
   
2. 
   Tanlangan satming marker ustunida sichqonchaning chap tugmasini bosing.
   

- 60 -

M A ’L UMО TLAR BAZASIN1 BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W IND O W S-9 X/2000 UCHUN)

Q M ic io so ll A c c e s s

j Файл Правка Виа В с д а а С доис Q k h o Crpaena

3.13-rasm.

3. 
   Sichqonchaning chap tugmasini bosgan holda yuqoriga (qaysi maydondan oldin) yoki pastga (qaysi maydondan keyin) sudrang.
   
4. 
   Quyuq qora chiziq (satr) kerakli joyga kelganda sichqon­ chaning chap tugmasini qo ‘yib yuboring.
   

Natijada, maydonning o ‘rni almashadi, ya’ni «Reyting» nomli maydon «Guruh» nomli maydondan oldin joylashib qoladi. May- donni sudrash jarayonida quyuq qora chiziqqa e ’tibor bering. Bu chiziq sizga qaysi raaydonga kelganingizni ko‘rsatib turadi.
Jadvalga yangi maydon qo‘shisb
Konstruktor holatida jadvalga yangi maydon qo‘shish uchun (masalan, siz talabaning reyting balidan keyin uning stipendiyasini ham qo‘shmoqchisiz) «Reyting_bali» nomli maydondan (3.13-rasm) keyingi satrga mos ravishda maydon nomini (masalan, «Sti- pendiya»), maydondagi ma’lumot turini (masalan, Денежный) va lozim bo‘lsa, izohni kiriting. Тип данных bo‘limida Денежный turi tanlangandan keyin, Формат поля qismida mos formatni tanlang (3.14-rasm).
- 6 1 -
M A ’LUMOTLAR BAZASINl BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS WINDOW S- 9 X/2000 UCHUN)

Факугьтвт Курс Ылоот
Pe»'iTk«-r_6d»i
Стт*1Д«я


Общ»«
Ф сциатпош


T tfi

J
Текстоеьй

• 
  -««»ж Те*-сгсвмч ’ Кп»с*'|
  

Де>

| П оаст*« вка

двсяпмъа 3HWD0 ^{O w e w r i 3456,709}

Мааса вводе Подтсь:
Э наеи» по унрлчмм


Соойц№ме об ouröi» О&оатегмое пив
№ декс*ровамо» пвяв
Д е т г ъ й Э 456.79р.
Евро 3 4 56 ,7 «


С р а з д е т т е / в т разрядов 3 456,79 Процеипм* 123,00%
Экспонещиал>»ъ*1 3,46Е+СЭ
I
; аюрматеьводамчмЛдлжаго
|лепя. Выберитестандарт*«}форпт i игиимейте ноеьй. ¿гдасгравсипо
| фоемтмнтттеклаечиур!.

3.14-rasm.

Siz kiritmoqchi bo'lgan maydon mavjud maydonlarning orasida joylashishi kerak bo‘lsa, yuqoridagi usul bilan jadvalning oxiriga maydon kiritish va uni kerakli joyeja surib qo'yish mumkin. May- donlar orasiga yangi maydon kiritishning yana bir usuli quyida- gicha (masalan, siz viloyatdan oldin talabaning millatini ham kirit- moqchisiz 3.14-rasm):

1. 
   «Viloyat» nomli maydonni tanlang (3.14-rasm).
   
2. 
   Asboblar panelidan Добавить строки И З tugmasini bo- sing, natijada, jadvalning shu satri ustida bo‘sh satr hosil bo‘ladi (3.15-rasm).
   

| Ж _ э с о с н й : таблица

Числовой
^Иютля ТшАДЖЬМ

Курс
Г>рух
Текстов^

Емпоят
РвЙТИНГ б

С


Общи«

Текстоеьй

числовой
^{Денехоьй} zi
П0ДСТ«Н0вК4

a « . Ь « о состоять и» 64

1.M a y d o n n o m in i ^{2. M a ’ lu m o t tu r in i 3. Izo h n i an iq lan g} _{an iq lan g} a n iq la n g

3.15-rasm.

- 6 2 -

M A’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 X/2000 UCHUN)

3. 
   Yangi maydonni aniqlang.
   

Maydonlarni yo‘qotish

Konstruktor holatida jadvaldan keraksiz biror maydonni olib tashlash uchun shu maydonni belgilash va asboblar panelidan Уда-

лить строки ! tugmachasini bosish yetarli. Access sizdan yana bir bor shu maydon va undagi ma’lumotlarni yo'qotish haqida so'raydi va sizdan tasdiq olgandan keyingina uni yo‘qotadi.
Ketma-ket joylashgan bir nechta maydonni birdaniga yo'qotish uchun quyidagi ishlarni amalga oshirish kerak:

1. 
   Yo‘qotilishi kerak bo‘lgan birinchi maydonni belgilang.
   
2. 
   Shift tugmasini bosgan holda oxirgi maydonni belgilang. Natijada, birinchi va oxirgi maydon oralig'i (birinchi va oxirgi maydon ham) belgilanadi.
   
3. 
   Shift tugmasini qo ‘yib yuboring.
   
4. 
   Delete tugmasini bosing.
   

Xuddi shu yo‘l bilan ketma-ket joylashgan bir nechta maydon- ning joyini ham o'zgartirish mumkin.
Maydon oralarini kengaytirish
Ayrim hollarda konstruktor holatida jadval konstruktori oyna- sida satrlar orasini yoki ustunlar enini kengaytirishga to ‘g ‘ri keladi. Marker ustunida sichqoncha kursori (—») bir satr chegarasidan ik-
kinchi satr chegarasiga o4ish davrida ~ i r ko‘rinishda bo‘ladi. Shu holda sichqonchaning chap tugmasini bosgan holda chegara yuqoriga (kichraytirish) yoki pastga (kengaytirish) tortilsa, barcha satrlarning o'lchami bir xil o'zgaradi. Xuddi shu usul bilan Имя поля, Тип данных va Описание uchun ajratilgan kengliklarni ham o'zgartirish mumkin. Bu holda o‘zgarish har bir ustun uchun alohida bo‘ladi.
Yuqorida konstruktor holatida jadvalga ba’zi bir o‘zgartirishlar kiritish mumkinligini ko'rib o‘tdik. Bu o‘zgarishlarning ko'plarini kontekst menyu orqali ham amalga oshirish mumkin.
- 6 3 -
M A ’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 Х / 2000 UCHUN)

6. 
   Jadval holatida jadvalga o‘zgartirishIar kiritish
   

Biror jadvalni yuqoridagi usullarning biri bilan jadval holatida oching. Bizning misolimizda bu «J_talaba» nomli jadval, 3.12- rasmdagi ko'rinishda bo'ladi. Ko'rinishidan hammasi yaxshiga o‘xshaydi. Ammo Accessda ishlash jarayonida jadvalga ma’lum bir o'zgartirishlar kiritishga to 'g 'ri keladi. Bular quyidagilar bo‘lishi mumkin:

Shriftlami o ‘zgartirish
Kursorni jadvalning ixtiyoriy katagiga o'rnating. Menyu satri- dan Format => Shrift ni tanlang. Hosil bo‘lgan oynadan (3.16-rasm) siz shriftning turini, ko'rinishini, o ‘lchamini va rangini o‘zgartirishingiz mumkin. Barcha o‘zgartirishlami kiritganingizdan
so‘ng OK tugmasini bosing. Natijada, jadvaldagi barcha ma’lumotlar siz o‘rnatgan ko‘rinishga o'tadi. Accessda alohida ka- takdagi matnning o ‘zini formatlash mumkin emas. Jadvaldagi ixti­ yoriy formatlash jadvalning barcha elementlariga tegishli bo'ladi.