‘zbekist0n respublikasi oliy va 0

Вилкод
Вилоят

Талкоди
Ф_И_Ш Фак_код Курс Гурух Вил_код
Рейтинг бали

1
Г " |Ф ак_код


Изменить связь...
^ Удалить
\
3 . 5 0 - г а Б т .
В1гда Ыг д1утаШ а1ояа1агш о ^ а и Б Ь


В1г yuqoгida Ыгда ко‘р д1утаШ а1ода1агт о'таив Ь уа и Ы1ап Ьод‘Пя Ьо‘1дап Ьа’г1 Ыг ШБЬипсЬакгт ко'пЬ o ‘tdik. В1гда Ыг я1у- таШ а1ода1аг Ь ат уидо1^ад1 иБи1 Ы1ап o ‘rnatiladi. Адаг а1ода о ‘гпаШауо1дап 1кк1 jadvalning т о э maydonlaгi Шп счетчик уа и1аг каПШ ЬоЧва, а1ода1аг o ‘z -o ‘zidan Ыгда Ыг д1утаШ ко‘п тэ Ь - da bo‘ladi. Ви turdagi акэдагп 3.37-rasmda кеШгИдап «Л_1ат» уа
«-^ о^ э Ь » jadvallaгi ис!шп о ‘гпа1агш7. В иптд исЬип quyidagi
¡эЫагш Ьа}апзЬ уе1агН:

1. 
   АэЬоЫаг рапеИёад1 ШдтасЬа yoгdamida Схема дан ­ ных осЬапиг.
   
2. 
   АэЬоЫаг panelidagi ~ — ШдтасЬа yoгdamida Добавление таблицы оупаБт! осЬапиг.
   
3. 
   Добавление таблицы oynasidan «Л_Гаш» уа
   

jadvallaгini 1ап1аЬ, и1агш Схема данных оупаэ1да оЧкагаггпг.

4. 
   Добавление таблицы оупавт! уорагшг.
   
5. 
   «Л_!ат» jadvalining «Tal_kodi» maydonini «Л_‘д1БЬ» jad- уаИптд «Tal_kodi» maydoniga sudrab оЧкагап^.
   
6. 
   ХоЫБЫгтгда дагаЬ, Обеспечение целостности данных (М аЧитоиагшпд ЬеэЫказШд! 1а’тт 1 а 5 Ь ) ЬаугодсЬаэт! о ‘та 1 а-
   

- 105 -

MA 'LUMO TLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9X/2000 UCHUN)

miz. Bu turdagi aloqalarda qolgan ikki holni o ‘rnatish mumkin emas.

7. 
   Natijada, 3.51-rasmda tasvirlangan oyna hosil bo'ladi.
   

3.51-rasm.


Ko‘pga ko‘p qiymatli aloqalami o‘rnatish

Yuqorida ta ’kidlanganidek, ko'pga ko‘p qiymatli aloqalar ik- kita birga ko‘p qiymatli aloqalarga keltiriladi. Bu turdagi aloqalami o'rnatish uchun 3.43-rasmda keltirilgan «J_asosiy», «J_tillar» va

« J_y°rdamchi» nomli jadvallardan foydalanamiz va quyidagi ish- lami amalga oshiramiz:

1. 
   Asboblar panelidagi^ni tugmacha yordamida Схема данных oynasini ochamiz.
   
2. 
   Asboblar panelidagi s i tugmacha yordamida Добавление таблицы oynasini ochamiz.
   
3. 
   Добавление таблицы oynasidan «J_tillar» va «J_yordamchi» nomli jadvallami tanlab, ulami Схема данных oynasiga o'tkazamiz («J_asosiy» nomli jadval Схема данных oynasida bor, shuning uchun uni qayta kiritmaymiz).
   
4. 
   Добавление таблицы oynasini yopamiz.
   
5. 
   «J_asosiy» jadvalining «Tal_kodi» maydonini «J_yordamchi» jadvalining «Tal_kodi» maydoniga sudrab o'tkazamiz.
   
6. 
   Xohishimizga qarab, Обеспечение целостности данных (Ma’lum otlaming beshikastligi ta’minlash) bayroqchasini va u bilan bog'liq bo'lgan ikkita bayroqchani o'rnatamiz.
   

- 106-

M A ’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH SISTEMAS1 (ACCESS W INDOW S- 9 Х / 2000 UCHUN)

7. 
   Создать tugmasini bosamiz.
   
8. 
   «J_yordamchi» jadvalining «Til_kodi» maydonini «J_tillar» jadvalining «Til_kodi» maydoniga sudrab o'tkazamiz.
   
9. 
   Xohishimizga qarab, Обеспечение целостности данных (Ma’lum otlam ing beshikastligi ta ’m inlash) bayroqchasini va u bilan bog‘liq bo'lgan ikkita bayroqchani o'rnatamiz.
   
10. 
    Создать tugmasini bosamiz.
    

Natijada, 3.52-rasmda tasvirlangan oyna hosil bo‘ladi.

• 
  I С х е м а д а н н ы й
  

m œ u 1 .шщтя
=Мх|
3

Тал_коди Ф _ И _ Ш Фак_код Курс Гуру* ВИЛ_К0Д
Фос^шд
Факультет
к -
,
Тая_коди
У кмдо Укиш_тури

Рейтинг_6али _{!Е Ш Б 9 Н Н} г-
1 1Фамппияси ]
' И Ш : ^{1 |исии I}
'|ТНЛ_рОДИ (Тил

3.52-rasm.

3.52-rasmda tasvirlangan Схема данных oynasida jadvallar orasidagi aloqalarning uchala holi ham tasvirlangan. Ko'pga ko‘p qiymatli aloqalar o‘rnatilgan jadvallarga e ’tibor bersak, bu aloqa yordamchi jadval yordamida ikkita birga ko ‘p («J_asosiy» bilan

«J_yordamchi» orasida birga ko‘p va «J_yordamchi» bilan
«J_tillar» orasida ko‘pga bir ) qiymatli aloqalarga mos kelar ekan.
Barcha aloqalar o‘rnatilgandan so‘ng Схема данных oynasini yopish lozim bo‘ladi.

10. 
    M a’lum otlam ing turi
    

Konstruktor yordamida jadvallarni loyihalash haqida 3-bobda fikr yuritgan edik. Jadvallari yaxshi loyihalashtirilgan ma’lumotlar bazasi juda ko‘p imkoniyatlarga ega boiadi. Jadvalni loyihalash -

- 107-

M A’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQAR1SH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 Х /2000 UCHUN)

bu uning maydonlarini loyihalash demakdir. Yodingizda bo'lsa, har bir maydon o ‘zining uchta parametri bilan aniqlanar edi (3.2-rasm):

• 
  Имя поля - Maydon nomi.
  
• 
  Тип данных - Ma’lumotlar turi.
  
• 
  Описание - Izoh.
  

Bulardan eng muhimi ma’lumotlar turi bo'lib, Accessda uning lOta ko‘rinishi mavjud (3.3-rasm):

Текстовой Поле MEMO	- -
3. Числовой	-
4. Д ата/врем я	-
5. Денежный	-
6. Счетчик	-
7. Логический	-
8. ^Поле^объекта^OLE	-
9. Гиперссылка	-

Matnli.
MEMO maydon. Sonli.
Sana/vaqt. Pul.
Hisobchi. Mantiqiy.
OLE obyekt maydoni. Gipermurojaat.
^{10. М астер подстановок -} O’rnatish ustasi.
Har bir maydon ma’lumotlaming turi bilan bog'liq o'zining xossasiga ega (3.4-rasm). Xossalar ma’lumotning turiga qarab o'zgarib turadi va uni to'liqroq aniqlaydi. Quyida har bir ma’lumot turiga mos ayrim xossalarning muhimlari bilan tanishib o'tamiz.


Текстовой - Matnli
Bu holda maydonning xossasi quyidagi qismlardan iborat bo‘- ladi (3.53-rasm):
Размер поля - maydondagi belgilar soni; Формат поля - bu hol uchun ahamiyatsiz; М аска ввода - kiritish qolipi.
М аска ввода - bu ma’lumotlarni biror qolip (maska) asosida kiritishni aniqlaydi. «Maska»ni siz tayyor ro ‘yxatdan tanlashingiz yoki o'zingiz tuzishingiz kerak bo‘ladi. Masalan, siz tuzgan jad- valning biror maydonida telefon nomerini kiritmoqchisiz. Odatda, telefon nomeri matnli ko‘rinishda bo'ladi va faraz qilaylik, u quyi­ dagi ko'rinishlarning birida yozilsin:

• 
  45 50 60;
  

• 
  1 6 2 -65 -72 ;
  

• 
  67 35 23.
  

- 108-

M A ’LUM OTLAR BAZASINI BOSHOARISH SISTEMASI (ACCESS W INDOW S- 9 Х / 2000 UCHUN)

•