Ўзбекист онда з амонавий интенсив о

учинчи йил. боғни узоқ муддатли ҳосилдор 
ҳаётга тайёрлаш. Шохларни эгиш, ҳалқалаш ва 
куртаксизлаш натижасида ушбу 2 ёшдаги дарахт 
шаклланди. Ўтган йили ёз давомида кучли новда-
лар олинди. Шохларни эгиш учун қўйилган симлар 
1 йил туриши керак. Симлар юқоридаги шохларни 
эгишда фойдаланилиши мумкин. Нав ва пайванд-
тагларга қараб кучли шохларни қўшимча эгиш учун 
узунроқ симлардан фойдаланишга тўғри келиши 
мумкин. Икки ярус шох орасини очиш учун ҳам сим 
ишлатиш мумкин. Энг муҳими, марказий лидернинг 
пастки шохлари ҳосилни кўтара олиши керак. Ён 
шох синиши катта зарар олиб келади. 
Ушбу дарахтнинг айрим ён шохлари ҳосилни 
кўтариш учун етарлича қувватли бўлмаган. Дарахт-
лар мевалари тўғри сийраклаштирилиши муҳим, 
айниқса, улар ёш бўлганда. 
Ён шох қалинлигини лидернинг қалинлиги билан 
солиштиринг. Натижада лидернинг юқори қисми 
кучсизланган. Ҳосилнинг кўплиги дарахт тепасини 
қайриб юборган. Бу дарахтни яхши ҳолатга келти-
риш жуда қийин бўлади 

---

Ўзбекистонда замонавий интенсив олма боғлари
78
Расм-139. Учки кур-
таги мевали бўлган 
қалам новдада иккита 
мева бор. Қалам нов-
данинг ён куртакла-
рида мева куртаклар 
шаклланмоқда. 
Расм-138. ММ106 пайвандтагига уланган Пинк Леди нави-
нинг учунчи йилдаги кўриниши. 
Расм-140. Бу дарахт шакли йўқотилди! Кучли ён шох тез 
ўсиб, марказий лидерни кучсизлантирган (чапда). 
Агар қуйидагилар амалга оширилганда бу 
ҳолатнинг олди олинган бўларди:
▪
Пастки ён шохлар қуввати бир хил бўлганда ва 
3/1 қоидасига мос бўлганда. 
▪
Пастки ён шохлар 30 см оралиқда (ердан 50–80 
см оралиқ) бир-биридан иложи борича бир хил 
масофада жойлашган бўлганда. 
▪
Мева сийраклатилиши ярус шох қалинлигига ва 
қувватига кўра бажарилганда. Олма дарахтла-
рини интенсив боғнинг илк йилларида серҳосил 
бўлишига қўйиб бериш уларни келажакда сол-
кашликка чалинишига олиб келади. 
Айрим вақтларда шохлар кераклича ён шох 
чиқармайди. Натижада лидерда очиқ жойлар пайдо 
бўлади. Бу жойлардан новда ўсиб чиқиши учун кер-
тиш керак бўлади. Новдаларни ётиқ ўсиши чиқиши 
учун тиш тозалагичдан фойдаланиш керак бўлиши 
мумкин.