‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi X. K. Aripov, A. M. Abdullayev

Deshifratorlar. Deshifrator deb w-razryadli ikkilik kodni unitar
2"— razryadli kodga o ‘zgartiruvchi M Ega aytiladi. U ning bitta
razryadidan tashqari barcha kirishlari mantiqiy 1 ga teng. Deshifratorlar
to ‘liq va to ‘liq emas boMishi mumkin. T o‘liq deshifrator uchun
N = T (12.10)
shart bajariladi. Bu yerda: n — kirishlar soni (odatda n 2, 3 yoki 4
bo‘ladi); N — chiqishlar soni.
T o‘liq emas deshifratorlarda kirishlar soni n ta, chiqishlar soni esa
N<2" bo‘ladi. Demak, masalan, 4 ta kirish va 10 ta chiqishga ega
bo‘lgan deshifrator to4iq emas, 2 ta kirish va 4 ta chiqishga ega
bo‘lgan deshifrator esa to4iq hisoblanadi. n = 3 bo’lgan deshifrator
12.20-rasmda tasvirlangan.
x0, x r x , kirishlarga m antiqiy sathlarning 8 ta kom binatsiyasini
(000, 001, 010, I l l ) berish mumkin. Sxema 8 ta chiqishga ega
bo‘lib, ulardan birida past potensial, qolganlarida esa yuqori potensial
shakllanadi. Bu yagona chiqish tartib raqami yVsoniga mos keladi va
xg, x p x , k iris h la r h o la tla ri b ila n q u y id a g ic h a a n iq la n a d i:
N = 2 2 -x2 + 2 1 -x, + 2 ° -x0www.ziyouz.com
kutubxonasi
Chiqish signali y.holatini umumiy holda quyidagi shartlar tizimi
bilan ifodalash mumkin:
У,
0,
1,
agar
agar
i = k\
i к ^
к = 2 2 -x, + 2 ' -x, + 2 ° -x 0.
( 12.11)
xfl, x v x 7 axborot kirishlaridan tashqari, deshifratorlar qo‘shimcha
boshqaruv kirishlari E ga ega bo‘ladilar. Bu kirishlardagi signallar
deshifrator ishlashiga nixsat beradi yoki ularni passiv holatga o ‘tkazadi.
Passiv holatda axborot kirishlaridagi signallar qanday bo ‘lishidan qat’i
nazar, barcha chiqishlarda m antiqiy 1 sath o ‘rnatiladi. Dem ak,
boshqaruv kirishlari holatiga bogiiq ravishda m a’lum ruxsat beruvchi
funksiya mavjud.
Deshifratorning ruxsat beruvchi kirishi to ‘g‘ri va invers bo‘lishi
mumkin. To‘g‘ri ruxsat beruvchi kirishli deshifratorlarda aktiv sath
bo‘lib mantiqiy 1 sath, invers ruxsat beruvchi kirishli deshifratorlarda
esa — mantiqiy 0 sath hisoblanadi. 12.17-rasmda tasvirlangan deshifrator
bitta invers boshqaruv kirishiga ega. Bu deshifratorda chiqish signalining
shakllanishi boshqaruv signalini inobatga olgan holda quyidagicha
ifodalanadi: