‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. N. V aliyev

1-masala. 
H  ga  p e ф e n d ik u la r,  V ga  parallel  to ‘g ‘ri  to ‘rtbur- 
chakdan  tushayotgan  soya yasalsin  (7.5-rasm,  a va  b).
1.  Soya yasash  oldin  aksonom etrik proyeksiyada  ko‘rib  chiqiladi. 
Shuning  uchun  tekis  shaklning  A  va  С nuqtalaridan  S T  (s) ga,  В va 
E nuqtalaridan  S'T(s') ga  ham da A" va  C" nuqtalaridan  S"T(s") ga 
parallel  chiziqlar chiziladi.
2.  X  o ‘qida  kesishayotgan  A"x v a  C"x nuqtalardan  Y  o ‘qqa  pa­
rallel  chiziqlar  chizilib,  5  va  E  nuqtalardan  s'  ga  parallel  chizilgan 
chiziqlar bilan kesishtiriladi.  N atijada A'H va  C'H soyalar topiladi.
126

---

7.5-rasm.
3. 
Soyaning k o ‘rinm aydigan  qismi  shtrix chiziqda belgilanadi va 
soya bo'yab  qo‘yiladi  (7.5-rasm ,  a).
Endi to ‘g‘ri burchakli  to ‘rtburchakdan  tushayotgan soyani  aniq­
lash ortogonal  proyeksiyada ko‘rib  chiqiladi.
1.  A"  va  C"  n u q ta la rd a n   s"  ga,  A '  va  C   n u q talard an   s'  ga 
parallel  chiziqlar chiziladi.
2.  Bu  chiziqlarning  X o ‘qi  bilan  kesishgan  A"x v a  C"x nuqtala- 
ridan  Y o ‘qqa parallel  chiziqlar  chiziladi  h am da  A 'lf va  С Hsoyalar 
aniqlanadi.
3.  Tushuvchi  soya  aniqlanib,  u bo'yab  chiqiladi  (7.5-rasm,  b).
Demak,  aksonom etrik  ham da  ortogonal  proyeksiyalarda vertikal
chiziqdan  # g a  tushayotgan  soya  doim   y o ru g iik   nurining  gorizon­
tal  prosyeksiyasiga,  X  o ‘qiga  parallel  to ‘g‘ri  chiziqdan  tushayotgan 
soya  X  o ‘qiga  parallel  tasvirlanar ekan.