‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. N. V aliyev

1.8-rasm.
K artinada ushbu jarayonni tashkil  qilish  Fl uchrashish  nuqtasini 
qanday  aniqlash  kerakhgidan boshlanadi.
1. 
P  nuqtadan  ufq  chizig‘iga  perpendikular  chiziq  chiziladi  va 
unga  PD !  masofa  o ‘lchab  qo'yiladi  h am da  bu  nuqta  S'  deb  belgi­
lanadi.  Shunda  S  ko ‘rish  nuqtasining  kartina  bilan jipslashtirilgan 
holati  hosil b o ‘ladi.
17

---

2.  S'  dan  /7 'to ‘g ‘ri  chiziqqa  parallel  chiziq  chizilib,  ufq  chi- 
zig‘ida  uning  uchrashish nuqtasi  F, aniqlanadi.
3.  n'  t o ‘g ‘ri  chiziqdagi  A'  va  B'  nuqtalarning  perspektivalari 
kartinaga  perpendikular  chiziqlar  o ‘tkazish  orqali  aniqlanadi.  Qol- 
gan  ishlarning bajarilishi chizmadan  tushunarlidir  (1.8-rasm,  b).
T o ‘g ‘ri  ch iz iq   H  ga  h am ,  К  ga  h a m   o g ‘m a  b o ‘lsa,  b u n d ay  
to ‘g ‘ri  chiziqlar  umumiy vaziyatdagi  chiziqlar deb  yuritiladi.  Bunday 
t o ‘g ‘ri  ch iziq la r,  o ‘z  navbatida,  ikki  tu rg a  pasayuvchi  va  k o ‘ta- 
riluvchilarga  ajratiladi.
18

---

P asayu vch i  ch iziq   pastga  y o ‘n a ltirg a n d a   H   n i,  y u q o rig a 
yo‘naltirganda  К ni  kesib  o ‘tadi  (1.9-rasm,  a va  b).
K o ‘tariluvchi  to ‘g ‘ri  chiziq pastga  yo‘naltirilganda  H  ni  kesadi, 
am m o  yuqoriga  yo‘nalganda  К  ni  kesmasligi  m um kin.  Lekin  uning 
pastga  yo‘nalishi  davom  ettirilsa,  K m   H dan  pastda  (yoki yuqorida) 
kesishi m um kin  (1.10-rasm,  a va  b).
S hunday  um um iy  vaziyatdagi  to ‘g‘ri  chiziqlarning  p ersp ek ti­
valarini yuqorida  qayd  etilgan  qoida va yasashlardan foydalanib  ba- 
jarish  mumkin.