‘zbek ist n respublikasi

n , . ... Pul massasi

Pul m ultiplikatori = -------------------

Pul bazasi

Tijorat banklarining o ‘z mijozlariga (iqtisodiyotga) kreditlari bilan Markaziy bankning tijorat banklariga kreditlari o ‘rtasidagi nisbat kredit multiplikatori deb ataladi.
Tijorat banklari tomonidan

Kredi, muMplilcatori - beri'S° " k re il" a r --------------

M arkaziy bank tomonidan

tijorat banklariga berilgan kreditlar

M uomaladagi pullar miqdorining o'sishi to ‘laligicha Markaziy bankning kredit emissiyasi bilan oldindan belgilanadi va har qanday yo'nalish b o ‘yicha m uqarrar tarzda pul bazasining o ‘sishiga va multiplikatorning ta ’sirida pul massasining ko‘payishiga olib keladi. Pul massasining ko‘payishi inflatsiya sur’atlariga ta ’sir ko'rsatadi.

N aqd pul mablagiarining emissiyasi emissiyaning naqd pulsiz shakldagi pullar emissiyasidan kelib chiqadigan ikkilamchi turidir. Emissiyaning bu turi Markaziy bank tom onidan o ‘tkaziladi. Emissiya­ ning ushbu shakli markazlashtirilmagan shaklda bo ‘ladi va mintaqaviy M TM lari orqali amalga oshiriladi. Ushbu kassalar qabul qilgan mablag1lam ing ortiqcha hajmi, ya’ni M TM bergan pullar miqdori tashkilotlar va banklarning M TM ga qaytargan mablag‘lar summasidan ortiq bo‘lishi kerak. Naqd pullar depozit hisobvaraqlarida turgan naqd pulsiz shakldagi pul mablag‘laridan hosil b o ‘ladi va tijorat bankining bank multiplikatori mexanizmining amal qilishi natijasida yaratgan pul massasining tarkibiy qismidan iborat b o ‘ladi.

3.