Zaripova Matluba Qulfitdinovna

A
A
1
B
B
1
D
D
1
C
C
1
 
1.1 rasm. Pedagogika oliy ta’lim muassasasida bo‘lajak o‘qituvchilarini 
pedagoglikka tayyorlash bloklari matritsasi. 
AVSD matritsada asos sifatida psixologik-pedagogik tayyorgarlik yotadi; 
AA
1
B
1
B  matritsada  –  ijtimoiy-gumanitar  tayyorgarlik;  DD
1
C
1
C  matritsada  – 
uslubiy  tayyorgarlik;  AA
1
D
1
D  matritsada  –  maxsus  tayyorgarlik;  BB
1
C
1
C 
matritsada  –  tabiiy-ilmiy  tayyorgarlik;  A
1
B
1
C
1
D
1
  matritsada  –  innovatsion 
tayyorgarlik yotadi. 
Bo‘lajak  o‘qituvchilarni  innovatsion  faoliyatga  tayyorlash  pedagogik 
tizim  sifatida  o‘quv-tarbiya  jarayonining  barcha  bo‘g‘inlari:  o‘quv  fanlar  sikli, 
maxsus  kurslar  va  maxsus  seminarlar,  fakultativ  mashg‘ulotlar,  TITI, 
auditoriyadan  tashqari  tadbirlar,  ijtimoiy–foydali  mehnat,  ishlab  chiqarish, 
pedagogik  va  ishlab  chiqarish  amaliyoti,  ekskursiya  va  boshqalarni  o‘z  ichiga 
oladi. Matritsalar to‘plami o‘ziga xos “imorat” bo‘lib, uning ichida o‘qituvchini 
tayyorlashning  butun  jarayoni  kechadi.  Bu  matritsa  tuzilmasining  muhim 

---

42 
 
xususiyati shundaki, barcha vertikal tekisliklar gorizontal tekislikka (psixologik-
pedagogik  bilimlarga)  tayangan  holda  yuqorisida  yangi  integrativ  tekislikni, 
bo‘lajak  o‘qituvchilarning  innovatsion  tayyorgarligini  hosil  qiladi.  Bu  holatda 
bo‘lajak o‘qituvchi kadrlarning innovatsion tayyorlash jarayoni haqida ta’bir joiz 
bo‘lsa, uch o‘lchamli tasavvur hosil bo‘ladi. Matritsalarning chuqur tahlili o‘quv 
fanlar bloklari o‘rtasida bog‘liqlik mavjudligini aniqlash imkonini beradi. Bu esa 
alohida  mavzular  va  psixologik-pedagogik,  metodik,  gumanitar,  tabiiy-ilmiy 
sikllar  fanlari o‘rtasidagi nisbatni aniqlashtirish, o‘rganiladigan materiallarning 
asossiz  takrorlanishini  bartaraf  qilish,  har  bir  fanning  talabalarini  innovatsion 
faoliyatga  tayyorlashning  umumiy  tizimidagi  o‘rnini  belgilash  imkoniyatini 
beradi. Ushbu matritsa talabalarni innovatsion tayyorlashni boshqarish va kerakli 
tadbirlarni  ishlab  chiqishda  pedagogika  oliy  ta’lim  muassasasi  dekanatlari, 
kafedralarining amaliy faoliyatini muvofiqlashtirishda foydali bo‘lishi mumkin. 
Qarab chiqilayotgan tizimning amalda bo‘lishining xususiyati ham aynan shunda 
bo‘lib, bu tizim o‘zining har qanday sathida innovatsion tayyorlash bosqichlarini 
qisman amalga oshiradi.  
“Tizim”ning mohiyati ochib berilgandan keyin uning nazariy modellari, 
ya’ni innovatsion pedagogik faoliyat modellari ko‘rib chiqilishi kerak. Tizimli 
yondashuvning  muhim  funksiyasi  o‘rganilayotgan  hodisalarni  modellashtirish 
hisoblanadi.  Unda  ta’lim  va  tarbiya  jarayonining  intensifikatsiyalashuvi, 
innovatsion  bilim  va  malakalarning  shakllanishi,  bo‘lajak  o‘qituvchi  shaxs 
sifatlarining yuzaga kelishi yuz beradi. 
 
 

---

43