Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

Савол: Инсульт ўтказган беморлар меҳнат фао лиятини давом эт-
тириши мумкинми?
Жавоб: Инсульт ўтказган беморларни жамиятдан ва оилада 
бўлаётган тадбирлардан чеккалаб ташлаш асло мумкин эмас. Беморни 
оилавий ва маҳаллада режалаштирилаётган ишларга унинг имконият 
даражасига қараб жалб қилиш лозим. Акс ҳолда бемор ўзини оилага 
ҳам, жамиятга ҳам кераксиз деб ҳис қилиб, чуқур депрессияга тушади 
ва психологик изоляцияда қолади. Баъзи ҳолларда касаллик сабабли 
бир ой ичида иш жойи ва яқинларининг эътиборини йўқотган беморда 
ўз жонига қасд қилишлар ҳам рўй бериб туради. Ушбу беморнинг ҳаёт 
тажрибасидан маҳалла фаоллари, қариндошлар ва оила аъзолари унум-
ли фойдаланишлари лозим. 
Савол: Одам узоқ яшаб ҳаётдан кўз юмса, у одам ўз ажали билан 
ўлган дейишади, яъни касал бўлмай ўлди, дейишади. Шунга изоҳ берсан-
гиз!
Жавоб: Сиз жуда қизиқ савол бердингиз! Менимча, одам ўз ажали 
билан ўлмайди! Одам тўқ сон га кирадими, юзгами, у ё инфарктдан, ё 
инсультдан вафот этади. Агар ажалнинг иккита эши ги бўлса, унинг 

---

АСАБ ВА РУҲИЯТ
27
бирига «Инфаркт», иккинчисига «Инсульт» деб ёзиб қўйилган. У қайси 
эшикни тақиллатса, унга ўша эшик очилади. Қизиғи шун даки, ушбу ик-
кала эшикка олиб борадиган йўлак лар «Атеросклероз» ва «Артериал ги-
пертония» номи билан аталади. Образли қилиб айтганда, уш бу хавфли 
йўлакларга осиб қўйилган «Ажал эшиги кўр саткичлари» эса нотўғри 
ҳаёт тарзи, ёғли овқатларни кўп тановвул қилиш, ичиш, чекиш, жис-
моний меҳнат билан шуғулланмаслик, бўлар-бўлмасга сиқилавериш, 
тинмай телевизор кўриш ва компьютер олдида соатлаб ўтириш, спорт 
билан шуғулланмаслик, уриш-жанжаллар ва ҳ.к. 
 
 
ЭПИЛЕПСИЯ ВА ТУТҚАНОҚ СИНДРОМИ
