Zamonaviy texnologiyalar

Seminar darslari 
Seminar darslari o‘quvchilar o‘quv materialini o‘qituvchi tavsiya etgan reja 
asosida,  manbalardan  foydalanib,  mustaqil  o‘rganadilar.  Bunday  darslar 
o‘quvchilarning 
bilish 
faoliyatini 
faollashtirishda, 
bilimlarni 
mustaqil 
egallashlarida  katta  imkoniyatlarga  ega.  Bu  jarayonda  o‘qituvchining  vazifasi, 
o‘quvchilarning  seminar  mashg`ulotlariga  tayyorgarligi,  o‘quvchilarning  bilish 
faoliyatini tashkil etish va boshqarish hisoblanadi. 
Seminar mashg`ulotini o‘tkazishda ikki xil yondashish mavjud.  
Birinchi  xil  yondashish-ma‘ruza  seminar  tizimidagi  ta‘lim  jarayonidir. 
Bunda  o‘qituvchi  o‘quv  materialini  turli  ko‘rgazmali  vositalardan  foydalangan 
xolda ma‘ruza shaklida bayon qiladi. Shundan so‘ng, o‘quvchilar seminar rejasiga 
asoslanib,  o‘quv  materialini  qayta  ishlab  chiqadi  va  seminar  mashg`ulotida 
muhokama  qiladilar. Bu  xildagi  yondoshuvni  mavzu  atamalarga  boy  bo‘lgan 
paytda qo‘llash maqsadga muvofiqdir. 
Ikkinchi  xildagi  yondoshuvda  seminar  darslaridan  mustaqil  ish  shaklida 
foydalaniladi,  ya‘ni  o‘quvchilar  hali  o‘zlariga  noma‘lum  bo‘lgan  o‘quv  materiali 
asosida mustaqil tayyorgarlik ko‘radilar. 
Bunday  yondoshuv  o‘quv  materiali  o‘quvchilar  uchun  oson,  mustaqil 
o‘zlashtirish imkoniyati bo‘lganda qo‘llaniladi. Bunday seminar darsning didaktik 
vazifasi  o‘quvchilarning  yangi  mavzu  materialini  o‘zlaridagi  mujassam  bo‘lgan 
bilimlar asosida o‘zlashtirishga erishishdir. 
  
Seminar  darslariga  hamma  o‘quvchilar  yetarli  tayyorgarlik  ko‘rib,  tavsiya 
etilgan  adabiyotlar  bilan  tanishib,  bahs  va  munozarada  faol  ishtirok  etgandagina 
ko‘zlangan maqsadga erishish mumkin.  
Buning  uchun  fan  xonalarida  «Seminar  mashg`ulotlariga  mustaqil 
tayyorgarlik  ko‘rish  burchagi»ni  tashkil  etish  lozim.  Bu  burchakda  seminar 
mavzusiga  oid  qo‘shimcha  ilmiy  ommabop  maqolalar,  qo‘llanmalar  qo‘yiladi  va 
ular vaqti-vaqti bilan seminar mashg`ulotlari mavzusiga bog`liq holda yangilanib, 
almashtirilib boriladi. 
Bu  burchakdagi  «ko‘rsatmalar»  bo‘limida  seminar  darsning  maqsadi 
mavzusi  o‘quvchilar  uchun  tabaqalashtirilgan  yangi  dastur  materiali  asosida 
hamma  o‘quvchilar  bajarishi  lozim  bo‘lgan  savol-topshiriqlar  bilan  birga  o‘z 
bilimlarini  mustaqil  kengaytirmoqchi  bo‘lgan  o‘quvchilar  uchun  qo‘shimcha 
savollar ham beriladi. Biz quyida ana shunday ko‘rsatmadan namuna keltiramiz. 

---

37 
 
O‘quvchilar  seminar  darsiga  tayyorlanish  uchun  quyidagilarga  amal  qilishi 
kerak. 
1. Seminar  darsida  bajariladigan  topshiriq  yoki  savollarni  diqqat  bilan  o‘qib 
chiqishi. 
2. Bu  savollarga  darslikdan  foydalanilmasdan,  o‘z  bilimiga  tayangan  holda  javob 
berishga harakat qilishi. 
3. Seminar  topshirig`i  yoki  savollarga  binoan  darslik  yoki  tavsiya  etilgan 
adabiyotlardan  kerakli  betni  topishi,  matndan  savollarga  javob  izlashi, 
o‘qiganlarini idrok etishi, mag`zini chaqishi, yodda saqlashga harakat qilishi. 
4. O‘quv reja tuzib shu reja asosida javob yozishga harakat qilishi javob qisqa va 
aniq bo‘lishiga erishish. 
5. Javoblar  yakunida  xulosa  chiqarishi  va  foydalanilgan  adabiyotlar  ro‘yxatini 
yozishi.