Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
535 
Aynan shu omillar art-terapiyani juda mashhur qiladi. Qo‘shma Shtatlar va ba‘zi 
Evropa mamlakatlarida bunday tuzatish usullari hamma joyda qo‘llaniladi. San‘at 
yordamida odamlar travmadan keyingi stress buzilishi, tajovuzkorlik, chekinish, qattiqlik, 
depressiya, 
giperaktivlik 
va 
boshqa 
ko‘plab 
muammolarni 
muvaffaqiyatli 
engishadi.Ko‘pincha, odam o‘z fikrlari va his-tuyg‘ularini og‘zaki ifodalashda qiynaladi. 
Kerakli so‘zlar xayolimga kelmaydi yoki boshimda yorug‘lik tezligida doimiy chiziq 
yuguradi va miyam yorilib ketadiganga o‘xshaydi. Inson o‘z his-tuyg‘ularini 
shakllantirishga qodir emas, his-tuyg‘ulari uchun ijobiy yo‘l topa olmaydi, biror narsa uni 
tashvishga soladi, tashvishlantiradi. Va bu yerda qutqarish uchun keladi art terapiya. Inson 
ongsiz qadam tashlagan harakat nomini ham bilmasligi mumkin; u cho‘tka, moy, kanvas 
oladi, va bir necha soatdan keyin u orqasida engil og‘riqni his qiladi va uning boshiga tartib 
keladi – miyani hayajonlantiradigan fikrlar fonga o‘tadi va uning butun tanasiga tarqaladi. 
Har bir hujayra, ajoyib uyg‘unlik. Nima bu? Buni chaqirish mumkin ijodkorlik 
terapiyasi yoki art terapiya. Atama ― art terapiya‖ (Art terapiya) rassom tomonidan 
kiritilgan Adrian Xill 1938 yilda bemorlar bilan ishlashda u ijodiy faoliyat bemorlarni o‘z 
tajribalaridan chalg‘itishini va kasallik bilan kurashishga yordam berishini payqadi. So‘z 
birikmasi ― art terapiya‖(art (ingliz) – san‘at, therapeia (yun.) – parvarish, davolash) 
deganda g‘amxo‘rlik tushuniladi. Psixologik salomatlik va ijodkorlik orqali insonning hissiy 
farovonligi. 
Har bir inson o‘zini ijodiy ifodalash qobiliyatiga ega, ammo o‘sib ulg‘aygan odam 
ko‘pincha bu qobiliyatini yo‘qotadi, o‘zini raqsga tushishni, bo‘yashni, qo‘llarini loy bilan 
surtishni taqiqlaydi, ijodiy salohiyatini yopadi va hayotini cheklaydi, to‘sqinlik 
qiladi. Hissiy ko‘rinishlar... Biz hammamiz bir kun kelib o‘zimizga savol beramiz – 
― Kimman? Men nimaman?‖, lekin o‘zini ijodiy ifodalash insonda eng kuchli konstruktiv 
tuyg‘ularni uyg‘otishga qodir, bu hissiy impulslarning chiqishiga olib keladi. 
O‘zingizni san‘at orqali ifodalash – his-tuyg‘ularni ifoda etishning og‘riqsiz usuli. Art 
terapiya hech qanday cheklovlar yoki kontrendikatsiyaga ega emas, bo‘lish xavfsiz 
usul stressni bartaraf etish. Bu tabiiy yo‘l shifo, salbiy his-tuyg‘ular ijobiyga aylanadi. Art-
terapiya mashg‘ulotlari kuch, ishonch bag‘ishlaydi va boshi berk ko‘chadan chiqish yo‘lini 
topishga yordam beradi. Badiiy ijoddan foydalanish o‘z-o‘zini hurmat qilishni va jamiyatda 
o‘zini munosib qabul qilishni oshirishga yordam beradi. Ijodkorlik jarayonida chuqur 
yashiringan ko‘plab muammolar yuzaga keladi va ular og‘riqsiz hal qilinadi. Shunday 
qilib, rasm chizish odamga o‘z muammolari va his-tuyg‘ularidan mavhum bo‘lishga va 
ularga tashqaridan qarashga yordam beradi. 
Art terapiya. Bu ko‘proq sotib olishdir Garmoniya, shaxsiy rivojlanish davolashdan 
ko‘ra. San‘atda ko‘plab yo‘nalishlar mavjud bo‘lganidek, art-terapiyada ham bir xil 
miqdordagi yo‘nalishlarni ajratish mumkin. Ertak yozish, rasm chizish, raqsga tushish, 
qo‗shiq aytish, kulol bilan ishlash, o‗yin terapiyasi, niqob terapiyasi, qum terapiyasi, rang 
terapiyasi, qo‗g‗irchoq yasash, fototerapiya, musiqa terapiyasi va hokazo. 
Rang bilan ishlov berish 
Terapiyasi yana bir mashhur texnikadir, chunki rang soyalari odamlar uchun katta 
ahamiyatga ega. Misol uchun, qadimgi davrlarda jangchilar tanaga dushmanga dahshat 

---