Zamonaviy ta‟lim tizimini rivojlantirish va unga qaratilgan kreativ g„oyalar, takliflar va yechimlar

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
345 
Ikkinchidan, ona tili darslarida qo‘llanilayotgan o‘quv mashqlari o‘quvchilarni 
mulohaza qilishga unday olishi joiz. 5-sinf ona tili darsligining ―Yozuvlar tarixi‖ 
mavzusidan olingan 116-mashq mazmuniga e‘tibor bering[2]: 
1. 
Kim bizning qudratimizga shubha qilsa, biz qurgan binolarga qarasin. 
2. 
Farzandlar, qarindoshlar , qo‘shnilar va do‘stlarni davlat-u ne‘mat martabasiga 
erishganimda unutmadim, haqlarini ado etdim. 
Mashq topshirig‘ida esa Amir Temur hikmatlarida aks etgan fikrlarni sharhlar va ular 
to‘g‘risida fikr bildirish aks etgan bo‘lib, uni o‘qiy turib qanday mulohaza bildirish o‘quvchi 
oldida turgan vazifaga aylanadi. Turli hikmatli so‘zlar, xalq maqollari, mazmunli matnlarni 
darsliklardagi o‘quv mashqlari uchun topshiriq sifatida qo‘llash o‘quvchilardagi fikrlash, 
mulohaza qilish ko‘nikmasini yanada rivojlantiradi. Qo‘shimcha ma‘lumot sifatida aytib 
o‘tishimiz mumkinki, Rossiya ta‘lim tizimida ham ona tili darslari o‘tilayotganda dars 
uchun , asosan, kishini mushohada qilishga undaydigan mashqlar tanlab olinib, ular 
o‘quvchilarga savol tariqasida qo‘llanilar ekan. 
Uchinchidan, ona tili darslarida qo‘llanilayotgan o‘quv topshirig‘i o‘tilayotgan 
mavzuning mohiyatini oydinlashtirishga ko‘maklasha olishi lozim. Dars jarayonida qaysi 
mavzu o‘tilayotgan bo‘lsa, o‘quv topshirig‘i ham mavzuga monand tarzda aks etmog‘i 
lozim. 
5-sinf ona tili darsligining ―Ayrim unlilar imlosi. A va o unlilarining talaffuzi va 
imlosi‖ mavzusidan olingan yuqoridagi mashq topshirig‘i xato yozilgan so‘zlarni imlo 
qoidalariga mos ravishda yozishdan iborat bo‘lib, ushbu mashq mavzuga monand holda 
shakllantirilgan[2]. Aytish lozimki, o‘quvchilar mashq topshirig‘ini bajarish orqali yangi 
mavzuni yanada mustahkamlaydilar. 
Bundan tashqari, ona tili darslarida lingvistik o‘yinlarni ham amalga oshirish mumkin, 
bu darsning yanada qiziqarli bo‘lishiga xizmat qiladi. Lingvistik o‘yinlar zamonaviy 
kompyuter texnologiyalari asosida amalga oshirilsa, nur ustiga alo nur bo‘ladi. Lingvistik 
o‘yinlarga misol sifatida ―So‘zlar zanjiri‖ni keltirish mumkin. Ushbu mashq sinonimlarga 

---