Zamonaviy qurilish materiallari, buyumlari va texnologiyalari

6.7. Energiya tejovchi uy ishonchli kelajakni ta’minlaydi
Germaniyada energiya narxi anchadan beri cho‘zilib kelayotgan muammo bo‘lib qolgan. Yoqilg‘ining qazib olinadigan turlari narxi doim o‘sib bormoqda va istiqbol optimizmdan dalolat bermayapti. Uy egalari narxlarning bunday bosimiga qarshilik qila olmayaptilar. 2002 yildan beri amal qiluvchi energiyani tejash to‘g‘risidagi ko‘rsatma yangi qurilgan va qayta qurilgan uylar uchun yonilg‘i iste’moli ko‘rsatkichini yiliga faqat 9,5 l/m² miqdori bilan cheklaydi. Bu ham vaziyatni biroz yaxshilangan bo‘lsa ham, oilaviy budjetdagi yuk hali ham ancha yuqoridir. Mazkur muammoning muqobil yechimi energiyani tejovchi uy hisoblanadi. Misol tariqasida Unterfranxendagi shunday uyning energetik balansini keltirish mumkin, bu balans oilalarni yangi uyga ko‘chirilganda bir yil keyin tuzilgan edi. Mazkur uyning isitilishi uchun issiqlik energiyasiga va issiq suv olishga bo‘lgan ehtiyoji yiliga 1 m² foydali yuzaga kvt.soat birlamchi energiyani tashkil etadi. Bu miqdor issiq suv olish va uyning 263,5 m² isitiladigan yuzini isitish uchun 5,3 l mazut sarflanishiga mos keladi. Shunday qilib, energiyani iste’mol qilish ko‘rsatkichi energiyani tejash to‘g‘risidagi ko‘rsatmada ko‘zda tutilgan ko‘rsatkichdan 44% past. Bu haqda ko‘pchilik uy egalari orzu qilishadi. Uydan foydalanishning birinchi yilida isitish va issiq suv qiymati 750 yevroni, ya’ni yiliga 2,85 yevro/m² ni tashkil etdi. Bunday oz miqdorda energiya sarflanishga ega bo‘lgan bu uy yiliga 60 kvt.soat/m² miqdorida energiya iste’mol qilish to‘g‘risidagi energiyani tejovchi uyga bo‘lgan talablarga mos keladi.
Bunday g‘aroyib natijaga qanday erishildi? Avval boshdanoq, gap faqat zamonaviy me’moriy bezash to‘g‘risida emas, balki isitish va issiq suv olish uchun minimal energiya sarflash to‘g‘risida olib borildi. Shularni hisobga olgan holda uy energiya tejovchi qilib loyihalangan edi. Mazkur uyning juda kam energiya iste’mol qilishini asosan uning konstruksiyasi bilan izohlanadi. Devorlarning ratsional konstruksiyasi hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘lib, issiqlik izolyatsiyasi ana shundan boshlanadi. Foydalanilgan qurilish materiali porit ko‘pikbeton yaxshi issiqlik izolyatsiyasi uchun sharoit yaratadi. U xonalarda qulay mikroiqlimni ta’minlaydi va energiya iste’molini ancha kamaytiradi. Tashqi devorlarni qurish uchun material sifatida qalinligi 8 sm bo‘lgan mineralko‘pik materialdan ishlangan izolyatsiyali qalinligi 30 sm li poritli yassi bloklardan foydalanildi. Bunday bloklarning boshqa qurilish materiallariga qaraganda afzalliklari, birinchi navbatda, ularning g‘ovakli tuzilishi bilan ta’minlanuvchi yuqori issiqlik izolyatsiyasi qobiliyati, shuningdek, yuqori darajadagi mustahkamligidir. Bundan tashqari, yengil yirik o‘lchamli bloklarning yupqa qatlamli aralashma ustiga terib chiqish sezilarli darajada tejam berdi.
Bu uyning kam energiya iste’mol qilishiga boshqa omillar ham ta’sir etgan, jumladan, izolyatsiyalovchi oynalar o‘rnatilgan yog‘och derazalar, issiqlik izolyatsiyalovchi tom, zarbali shovqinlardan izolyatsiya qilish uchun mineral tolalardan tayyorlangan matolar bilan podval ustyopmalari, shuningdek, garaj bilan ishchi kabinet o‘rtasidagi izolyatsiyalangan to‘siq kabilar. Energiyani tejashda katta ulushga yog‘och va granulalangan yonilg‘i bilan ishlovchi gaz qozoni va pechi yordamida binoni isitish hisobiga erishildi. Olovdon birinchi qavatda 70 m² yuzani isitadi va qulay mikroiqlim hosil qiladi. Quyosh termobatareyasi quyosh energiyasi yordamida xo‘jalikka kerakli suvni isitadi.