Zamonaviy qurilish materiallari, buyumlari va texnologiyalari

5.3.2. Issiqlik o‘tkazuvchanlik

Issiqlik o‘tkazuvchanlik birinchi navbatda, g‘ovaklikka, ya’ni betonning zichligiga bog‘liq. Yengil betonda bir xil zichlikda kvars qumining qo‘shilishi muhim rol o‘ynaydi, chunki kristallik kvars ancha amorf bo‘lgan yengil to‘ldirgichga qaraganda issiqlikni yaxshiroq o‘tkazadi: yengil to‘ldirgichga kvars qumidan har 10 hajmiy foiz qo‘shilishi betonning issiqlik o‘tkazuvchanligini taxminan 6% dan (shishirilgan slanes) 12% gacha (keramzit) oshiradi. Va aksincha, amorf qo‘shimchalar yordamida (trass, kul, termozit va shlak) issiqlik o‘tkazuvchanlikni taxminan shuncha oshirishi mumkin.

DIN 1048 (4-qism) standarti berk strukturali yengil betonning issiqlik o‘tkazuvchanligi uchun quyidagi hisobiy qiymatlarni beradi, ular kvars qumi qo‘shilganda 20% ortadi (6 – jadval):
6 – jadval. Yengil beton zichligi va issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsient o‘rtasidagi bog‘lanish (Germaniya tajribasi )misolida

Betonning o‘rtacha zichligi, kg/m³	Issiqlik o‘tkazuvchanlik, Vt/(m^.K)
800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1800 2000	0,39 0,44 0,49 0,55 0,62 0,70 0,79 0,89 1,0 1,3 1,6

Yengil betondan yer usti inshootlarini qurishda uning yaxshi issiqlik izolyatsion xossalari tufayli ma’lum sharoitlarda maxsus issiqlikdan izolyatsiyalovchi qatlamlardan voz kechish mumkin. Past darajadagi issiqlik o‘tkazuvchanlikning afzalliklari shuningdek bug‘lantirishda, qishda qurishda va yong‘in tushganda namoyon bo‘ladi. Ikkinchi tomondan kuchli issiqlik nurlanishda (masalan, ust yopma plitalarda) tashqi va ichki tomonlar o‘rtasida temperaturaning juda yuqori farqi oqibatida qiyshayish havfi vujudga keladi.