xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Zamonaviy operatsion tizimlarining ishlash asoslari
Zamonaviy operatsion tizimlar tahlili
Tizimli dasturiy taining ishonchli va samarali ishlashini tai apparat qismining ishini tashkil qilish va profilaktika ishlarini bajarish.
Tizimli dasturiy ta asosiy (bazaviy) dasturiy tarsatuvchi) dasturiy taminot komputer bilan birgalikda yetkazib berilsa, xizmat kominot alohida, qominot (base software) minlovchi
dasturlarning minimal tolib, ularga quyidagilar kiradi:
- operatsion tizim (OT);
- tarmoq tizimlari.
Yordamchi (xizmat kominotga asosiy dasturiy taminlovchi va boshqa dasturlardir. Shunday qilib, tizimli dasturiy tarnatishni, komputerni boshqarishni, foydaldnuvchi uchun qulaylik yaratishni, komputer resurslaridan oqilona foydalanish va hokazolarni talsak u quydagicha jaranglaydi. Operatsion tizim (OT) zaro aloqasini amalga oshiruvchi, foydalanuvchining komputer bilan muloqatini taindisidir.
Kompyuter texnikasining istalgan komponentlari va ularga beriladigan imkoniyatlar: markaziy prossesor, tezkor yoki tashqi xotira, tashqi qurilmalar,dasturlar va boshqalar zaxira bolib xizmat qiladi.
Operatsion tizim foydalanuvchiga hisoblash tizimi bilan qulay muloqat qilish usulini (interfeys) taqdim etadi. Interfeys bunda dasturiy va foydalaniladigan boz navbatida foydalanuvchi interfeys buyruqli yoki obnaltirilgan boyicha harakatlarni bajarishda foydalanuvchi tomonidan buyruqlarni klaviaturadan kiritishni koektli-yo fayllar, kataloglar, diskovodlar, dasturlar, hujjatlar va boshqalarni taqdim etuvchi obrsatuvchi DT amalga oshirish vositasida hisoblash tizimlari zahiralarini boshqarishdir. Har bir komputer albatta operatsion tizim turkumiga ega boz tukkumi yaratiladi.
Hozirgi paytda turli operatsion tizimlar mavjudj. Masalan: UNIX, LINUX, MS
DOS, OS/2, WARP, WINDOWS, Macintoch, Android, Kai OS, Lineage OS, Fire
OS, Flyme OS, iOS, Windows 10 Mobile, Sailfish OS, Tizen, Remix OS va
boshqalar. Dasturlar odatda magnit yuritgichlarga joylashgan boliq dasturlar ancha katta hajimga ega bozi bir tizimli dasturlar, masalan, kiritish-chiqarishning asosiy tizim
dasturlari (ular BIOS) toridan tori komputerning doimiy xotirasida saqlovchi
qurilmasiga yozilgan bolishi talab qilinadi:
1. Ishonchlilik. OT olishi kerak. OT foydalanuvchi aybi bilan vuyudga kelgan xatoni aniqlash, uni tahlil qilish va tiklash holatida bozi tomonidan qilingan zatodan himoyalashi hech bozaro bir-biriga taroviga bashoratchilik bilan javob berishi kerak. Foydalanuvchi buyruqlari tizimda qabul qilingan qoidalar asosida yozilgan bolishidan qatlishi kerak.
4. Qulaylilik. Foydalanuvchiga OT ni taklif qilishdan maqsad resurslarni aniqlash va bu resurslarni boshqarish masalalarini yechishdan ozod qilishdir. Tizimni inson psixologiyasini hisobga olgan holda loyihalash kerak.
5. Samaradorlik. Resurslar taqsimotida OT foydalanuvchi uchun tizim resurslaridan foydalanish darajasini maksimal oshirishi kerak. Tizimning opaytirishniyoki kamaytirishni mumkin.
7. Kengaytiruvchanlik. Evolyutsiya jarayonida OT ga yangi fizik va dasturiy resurslar qoladigan jarayondan bexabar qolishi mumkin. Shu bilan birga foydalanuvchi tizim haqida qancha bilgisi kelsa, shuncha bilish imkoniyatiga ega bominlashi mumkin.
Operatsion sistemani quyidagi sinflarga bop masalali;
Bir foydalanuvchili va ko komputerning barcha resurslari faqat bir dasturga xizmat
qiladi.
Ko OT bir vaqtning oliq bortasida operiferiyaminlashdan iborat. Bu usulning bir dasturli rejimdan afzalligi resurslardan samarali foydalanish va berilgan masala yechilishini tezlashtirish . Kozida bir necha masalaning parallel ishlashini tazda tutilgan. Bunda bir masalaning natijasi ikkinchi masala uchun berilganlar majmuasini tashkil qilishi ham mumkin. OT yechilayotgan masalalarning bir-biri bilan bogp dasturli rejimdan (dasturlar oresida vaqtni taqsimlash prinsipi) farqli ravishda, bu yerda barcha masalalar bozda tutilgan. Kolgan harakatlar bir necha yuzlab yoki minglab shunday amallardan iborat bolanish usuliga, qurish usullari bopligi yaqqol tashlanadi. Chunki hisoblash texnikasi turlari qancha bopprotsessorli, shaxsiy kompyuterlar uchun uchun, real vaqt operatsion tizimlar, mobil va boshqalar operatsion tizimlariga bolgan hollarda foydalaniladi. Agar hodisalar koy berishi kerak botkazib yuborish mumkin boTIBORINGIZ UCHUN RAXMAT !!!
http://hozir.org