Zamonaviy axborot texnologiyalaridan

www.pedagoglar.uz
26-son 1 –to’plam may 2022 
Sahifa: 36 
hukm chiqaruvchi qozi), qozi askar, sadri a'zam (vaqf yerlari, mulklari mutasaddisi), 
dodxoh (shikoyatlarni ko'ruvchi), eshikog'a, saroy vaziri, yasovul (hukmdorning 
shaxsiy buyrug'ini bajaruvchi), qalakchi (xiroj miqdorini aniqlovchi), muhassil (soliq 
undiruvchi), tavochi (asosiy qo'shinlarni to'plash ishiga mutasaddi amaddpr), 
qorovulbegi, qutvol (qal'abon), muhtasib (shariat qoidalari ijrosini, bozor tartiblarini 
nazorat qiluvchi) va boshqalar bo'lgan. 
Shuningdek, dargohda bosh hojib, hojiblar, xazinabon, xonsolar, jibachi, qushchi, 
bakovul, kotiblar, bitikchilar, tabiblar, sozandalar, dorixonachilar bo'lgan. 
 
3. Amir Temur davlatining xalqaro munosabatlari 
Amir Temur yosh davlat xavfsizligini ta'minlash maqsadida Oltin O‘rda va Das
hti Qipchoqqa nisbatan amalga oshirgan tadbirlari, jahongirlik faoliyati boshlang
anda dastlab Xuroson, so‘ngra Eron va Ajam Iroqi, Kavkaz sarhadlari, Hindiston, so‘
ngra arab mamlakatlari hamda Turkiya va nihoyat, yevropa davlatlari bilan bo‘l
gan muloqotlarining har biri alohida ilmiy tadqiqot manbai sifatida tahlil qilinishi
kerak. Bu yerda faqat Amir Temur davlati tashqi siyosati, uning diplomatiyasi haqi
da umumiy tasavvur berishi mumkin bo‘lgan ayrim
mulohazalarni keltirish bilan cheklaniladi, xolos.
Amir Temur Yevropaning Fransiya, Angliya va Kastiliya kabi yirik qirolliklari bilan 
bevosita savdo va diplomatic aloqalar o‘rnatdi. Siyosiy tarqoqlik tugatilib, 
markazlashgan davlatning tashkil topishi katta ijobiy oqibatlarga olib keldi. 
Mamlakat ishlab chiqarish kuchlarini mo‘g‘ullarning bir yarim asrlik hukmronligi 
natijasida tanazzulga uchragan iqtisodni tiklash uchun qulay sharoit vujudga keldi. 
Ayni vaqtda xo‘jalikning asosi bo‘lgan sug‘orma dehqonchilikda muayyan siljishlar 
ro‘y berdi. Yangi-yangi kanallar qazilib, sug‘orma dehqonchilik maydonlari 
kengaydi. Hunarmandchilik, ichki va tashqi savdo rivojlandi, fan va madaniyat 
ravnaq topib, shaharlar obodlashdi va gavjumlashdi. 
Sohibqironning xalqaro yozishmalari asosan fors tilida olib borilgan. Chunki bu 
til o‘sha paytda Yaqin va O‘rta Sharq mamlakatlarining nafaqat

---