Zamonaviy axborot texnologiyalaridan

www.pedagoglar.uz
26-son 1 –to’plam may 2022 
Sahifa: 191 
boʻyicha ilmiy tadqiqot ishlari olib boriladi. V. A. Novikov bilan B. G. 
Zapromyotovlar ilmiy ishlar qatorida mahalliy kadrlar tayyorlash bilan ham 
shugʻullanadilar. 1927-yil Oʻzbekiston sanoat-iqtisod ilmiy tadqiqot instituta 
(keyinroq Oʻzbekiston mahalliy sanoat ilmiy tadqiqot instituta) tashkil qilinadi. 
Institut laboratoriyalarida keramika, bogʻlovchi materiallar, sellyuloza-qogʻoz va 
yoqilgʻi sektorlari ochiladi. 
30-yillarda fanning rivojiga S. N. Naumov, M. I. Usanovich, A. P. Rostovskiy, S. M. 
Muqimov, I. S. Kansepolskiylar katta hissa qoʻshdilar. 1933-yil universitetning 
kimyo fakulteti qoshida Kimyo tadqiqot instituti tashkil qilinadi. Institut 
laboratoriyalarida diketoefirlar kimyosi, gaz reaksiyalari kimyosi, elektr kimyosi, 
aralashmaydigan suyuqliklar kimyosi, tabiiy va sintetik kolloid sistemalar, alkillash 
reaksiyalari, kislota-ishqor nazariyasi, soz tuproq asosida keramik materiallar ishlab 
chiqarish kimyosi va texnologiyasi, chigitdan yogʻ olish kabi muhim ilmiy tadqiqot 
ishlarini rivojlantirishda tadqiqotchilar sanoat bilan hamkorlikda ishladilar. 
30-yillarda universitetning kimyo fakultetida S. Yunusov, O. Sodiqov, K. Axmedov, 
Sh. Tolipov, H. Usmonov, A. Sultonov, H. Rustamov, Y. Toshpoʻlatov, A. Abdu-
rasulova, F. Tojiyev, A. Murtazoyev, H. Rahimov kabi isteʼdodli yoshlar yetishib 
chikdi. Ikkinchi jahon urushi yillarida sharoit ogʻir boʻlishiga qaramay fan rivojiga 
ahamiyat berildi, tadqiqotlar kamroq boʻlsada davom ettirildi. 40-yillar boshida 
Ittifoq Fanlar akademiyasining Oʻzbekiston filiali tashkil qilinib, uning tarkibiga A. 
S. Shamsiyev rahbarlik qilayotgan Kimyo instituti ham kiritildi. S. Muqimov, F. 
Xoʻjayev va frontdan qaytgan S. Yunusov, K. Ahmedov, Sh. Tolipov, A. Sultonov, 
H. Rustamov, I. S. Kansepolskiy va boshqa olib borilayotgan ilmiy tadqiqot ishlariga 
oʻzlarining munosib hissalarini qoʻshdilar. Ular Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining 
ilmiy tadqiqot institutlari tarkib topishi va rivojida ham ishtirok etishdi. Urush 
davrida Chirchiq elektr kimyo kombinatining bosh muxandisi lavozimida ishlagan M. 
Nabiyev kimyo sanoatining rivojiga katta hissa qoʻshdi, keyinroq u mineral oʻgʻitlar 
kimyosi yoʻnalishining bosh mutaxassisi sifatida koʻp yillar faoliyat koʻrsatdi. Xalq 

---