Замонавий таълим / современное образование 017, Абдураҳмонова Зуҳра Абдураҳмон қизи, Тошкент вилояти халқ таълими ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти «Педагогика, психология ва таълим менежменти»

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 9
1
1
Мардонов Ш.Қ., Ходжаев Б.Х. Ўқитувчилар малакасини оширишнинг инновацион-қадриятли йўналишлари. – Т.: 
«Фан ва технология», 2013. –20-б.
Ҳамкорлик педагогикасида ўқитувчи таъ-
лим жараёнига янгилик киритувчи шахсдир. 
Бунда у:
● янгиликларни айниқса ўзга давлатлардан 
кириб келаётганларини фарқлайди ва тушу-
ниб етади; 
● янгиликларни таҳлил қила олишга лаёқатли 
бўлади; 
● янгиликларни турли хил вазиятларда қўл-
лай олади ва камчиликларини тўғрилайди;
● ўз педагогик амалиётида янгиликлардан 
ижодкорона фойдалана олишга лаёқатли. 
Ш.Қ.Мардонов, Б.Х.Ходжаевлар ўзларининг 
«Ўқитувчилар малакасини оширишнинг инно-
ва цион-қадриятли йўналишлари» номли ўқув 
қўлланмасида ҳамкорлик педагогикасининг 
қуйи даги асосий қоидаларга таяниб иш юри-
тишни тавсия этадилар
1
:
а) рағбатлантириш, яъни гуруҳдаги барча 
ўқувчиларга тегишли бўлган баҳоловчи кўрсат-
кичларни аниқ белгилаш; 
б) ўқувчиларнинг шахсий масъулиятини 
ошириш, бунда жамоа аъзолари эришган 
натижалар учун барчанинг масъуллигини таъ-
минлаш;
в) қўлга киритилган натижаларни аввалги-
лари билан таққослаш;
г) ўқув мунозараси мазмунидан келиб чиқа -
диган вазифалар;
д) гуруҳ аъзолари орасидаги ўзаро ҳамкор-
ликни таъминлашга хизмат қилувчи вазифа-
лар;
е) ўқувчиларнинг ривожланишлари учун 
зарур бўлган янгича шарт-шароитлар яратиш 
ва ўқув-тарбия жараёнининг янги усулларини 
ўйлаб топиш кабилар.
Хулоса ўрнида шуни айтиш мумкинки, 
ҳамкорлик концепцияси доирасида ўқувчи 
ўз ўқув фаолиятининг субъекти сифатида тав-
сифланади. Ҳамкорлик ўқув-тарбия жараёни 
субъектлари орасидаги ўзаро муносабатнинг 
ифодаси ҳисобланади ва у бир қатор тамойил-
ларга таянган ҳолда амалга оширилади:
– ўқувчиларнинг шахсиятини ривожланти-
ришни назарда тутган ҳолда уларни зарур 
ахборотлар билан қуроллантириш;
– билимларни ўзлаштириш жараёни ўқув-
чилар учун табиий характер касб этишини 
таъминлаш;
– ўқувчиларнинг билим даражаси ривож-
ланиши учун зарур бўлган янгича педагогик 
шарт-шароитларни яратиш;
– ўқув-тарбия жараёнининг янги усулла-
рини ўйлаб топиш.