Замонавий психология муаммолари

Низони олдини олиш бу низо шароитини пайқаб, тўқнашув чиққунча оппонентларни бир-бири билан келиштириш ёки низонинг илдизида ётган келишмовчилик сабабини бартараф қилишдир.
Низони ҳал этиш - бу шахслараро муносабатларни келиштиришдир. Бунга оппонентларнинг мақсадларини, фикрларини ва эхтиёжларини бир-бирига мослаш орқали эришиш мумкин.
Низоларни ҳал этилиш йўллари қуйидагича:

• 
  Биринчи оппонент иккинчи оппонентнинг фикрига қўшилади;
  
• 
  Иккинчи оппонент биринчи оппонентнинг фикрига қўшилади;
  
• 
  Иккала оппонентлар учинчи, ҳар иккала томонни қониқтирадиган шартга рози бўлишади;
  
• 
  Иккала оппонентлар ўз фикрларида қолишади ва қарама қарши фикрлар мавжудлигида хамжихат меҳнат қилишга ва яшашга кўникишади;
  

Низоларни ҳал этиш учун раҳбар қуйидаги қоидаларга роя қилиши керак:

• 
  Низодан хулоса чиқариш учун раҳбар иккала оппонентнинг гапини эшитиши керак;
  
• 
  Раҳбар эътиборини оппонентларнинг ўзини тутишларига эмас, балки низони асосида ётган сабабга қаратиши керак;
  
• 
  Низони ҳал этишда раҳбар ўз буйруғининг кучига ишонмаслиги керак;
  
• 
  Оппонентларни яраштиришда уларни бир-бирига тўғри келадиган гапларига жиддий тўхталиб, зид келадиган фикрларини арзимайдиган майда гап сифатида баҳолаш лозим;
  
• 
  Содир бўлган жанжалнинг тафсилотини тез-тез муҳокама қилишдан раҳбар бош тортиши керак. Чунки мухокама жараёнида оппонентларнинг асаби қанча вақт ўтганлигига қарамай қайтатдан қўзғолади. Бу вазиятда оппонентларни яраштириш анча қийинлашади;
  
• 
  Оппонентларга бовар келиш учун раҳбар жамоатчилик фикридан ва таъсир кучидан оқилона фойдаланиши лозим;
  
• 
  Можарони оқибатида корхона моддий ва молиявий зарар кўришидан олдин раҳбар керакли чораларни кўриб қўйиши керак;
  
• 
  Оппонентлар ярашганларидан сўнг уларни муносабатлари дастлаб раҳбарнинг назорати остида бўлиши лозим. Керак бўлса уларни онгли, инсофли ва виждонли бўлишга чорлаш лозим.