|
Zamburug‘lar plastidalari yo‘q .............. organizmlardir. Ular qadimgi organizmlar hisoblanadi. Zamburug‘lar .......... va .......... holda hayot kechiradi. Zamburug‘larning ........... ga yaqin turlari mavjud. Zamburug‘lar suv o‘tlaridan ............. yo‘qligi, bakteriyalardan esa ........... ega bo‘lishi bilan farq qiladi. Zamburug‘larning vegetativ tanasi ............ deb atalib, u alohida ipchalar, ya’ni .......... yig‘indisidan tashkil topgan. Zamburug‘ mitselliysi oziq moddalarni butun yuzasi bilan shimib oladi. Mitselliyda spora hosil qiluvchi organlar hosil bo‘ladi. Ko‘payishi .................. boradi. Mitselliyning tuzilishi va ko‘payish usuliga qarab zamburug‘lar ......... va ........... zamburug‘larga bo‘linadi.
Тuban zamburug‘lar mitselliysida ............. bo‘lmaydi (...........), jinsiy ko‘payish .............. boradi. Yuksak zamburug‘lar (............) mitselliysi to‘siqli, ya’ni ko‘p hujayrali bo‘ladi. ......... zamburug‘i — haqiqiy mitselliysi bo‘lmay, tanasi alohida-alohida hujayralardan iborat. Hujayrasi............ yadroli, ........ shaklda bo‘ladi. Bu zamburug‘ ........... yo‘li bilan ko‘payadi. Kurtaklanish natijasida hosil bo‘lgan yosh hujayralar uzilib ketmay zanjir hosil qiladi. Ular ..........li muhitda yashaydi. Achitqi zamburug‘larining faoliyati natijasida shakar ........ va .......... gaziga parchalanadi. Ushbu jarayon pivo, vino va nonvoychilikda katta amaliy ahamiyatga ega. ............ achish jarayonida ajralib chiqqan energiya achitqilarning hayoti uchun zarur. Nonvoychilikda xamirga achitqi qo‘shib qorilganda ajralib chiqadigan ............. gazi xamir ko‘pchishini, ya’ni yengil va g‘ovak bo‘lishini ta’minlaydi.
............ zamburug‘i tabiatda keng tarqalgan qalpoqchali zamburug‘ hisoblanadi. Uning ichi bo‘sh, meva tanasi ............ sm bo‘lib, ........... va ........... dan iborat. Qo‘ziqorin chirindiga boy tuproqlarda .......... holda hayot kechiradi. Тuproq ostidagi ko‘p yillik mitselliysi ........ faslida zaxira sifatida oziq moddalar to‘plab, ......... dan boshlab meva tanachalar shakllana boshlaydi. Ular kelgusi yili ...........da yetilib tuproq yuzasiga chiqadi va sporalarini sochadi. Qo‘ziqorin shartli iste’mol qilinadigan zamburug‘lar guruhiga kiradi. Eng yaxshi iste’mol qilinadigan zamburug'larga .................... kiradi. Ular ............ga boy, shuningdek, tarkibida moylar, mineral moddalar hamda inson organizmi uchun zarur elementlardan esa ......., ........, ....... va boshqalar mavjud.
Zamburug‘lar orasida parazit turlari ham juda ko‘p. Ular ...... , .......... va .......... da turli kasalliklarni keltirib chiqaradi. Ayniqsa, parazit zamburug‘lar ......... va ........ xo‘jaligiga katta zarar yetkazadi. .........zamburug‘i murakkab taraqqiyot davri, ya’ni har xil sporalar va ..........xo‘jayinga ega bo‘lishi bilan ajralib turadi. .........da zang zamburug‘i oraliq xo‘jayin hisoblangan .......... o‘simligida rivojlanishni boshlaydi. Keyinchalik .......... o‘simligida hayotini davom ettiradi. Butun ......... davomida parazit zamburug‘ ............ rangdagi sporalar hosil qiladi. Ular bug‘doy o‘simligining ....... va ........larini zararlaydi .Poya va barglardagi dog‘lar sporalardagi ....... larga bog‘liq bo‘lib, temirdagi zang dog‘ga o‘xshab ketadi. Shuning uchun uni zang zamburug‘i deb yuritiladi. Zararlangan o‘simlik ........... hosil qilmaydi yoki ......... lari puch bo‘lib qoladi. Parazit zamburug‘lar bilan kurashish ham ancha qiyin, chunki ularning ......... sporalari shamol yordamida tarqalib katta maydonlarni zararlaydi. Zang zamburug‘lariga qarshi kurashda eng qulay usul —.................. hisoblanadi.
Vertisill. ............ — ushbu zamburug‘ turli o‘simliklarning ............... to‘qimalarida parazit holda hayot kechiradi. Zamburug‘ o‘simliklarni o‘ziga xos “..........” deb atalgan ...........kasalligiga chalintiradi. Kasallikning asosiy belgisi, barg hujayralarida ............. holatini yo‘qotishi bo‘lib, ularda dastlab ..........., so‘ngra .......... dog‘lar paydo bo‘ladi, bu uning barglarini ...............ga sabab bo‘ladi. Vilt bilan zararlangan o‘simlik ko‘pincha ........... yoki biror organi so‘lib chiriydi. Kasallikka qarshi kurash choralari xo‘jaliklarda ................, viltga chidamli yangi g‘o‘za navlarini yaratish va boshqalardir.
.......... — yuksak o‘simliklar ildizi bilan zamburug‘larning simbioz hayot kechirishidan iborat. Quruqlikda tarqalgan ko‘pchilik o‘simliklar tuproqdagi zamburug‘lar bilan ana shunday hamkorlikda yashaydi. Mikorizaning tuzilishiga ko‘ra ............. asosiy turi ajratiladi: ...........(ektotrof) va ........ (endotrof). Ektotrof mikorizada o‘simlik ildizining uchki qismini ............ ko‘rinishida zamburug‘ mitselliysi o‘rab oladi. Endotrof mikorizada zamburug‘ ildizning ............. ga kirib oladi.Тashqi mikoriza asosan o‘rmonlardagi ........, ......... va ......... daraxtlarda uchraydi. Zamburug‘ daraxt ildizidan ......... va ........... ni o‘zlashtiradi. Shu bilan birga tuproq gumusi tarkibidagi oqsillarni aminokislotalarga parchalaydi. Aminokislotalarning bir qismi o‘simlik tomonidan o‘zlashtiriladi. Bundan tashqari zamburug‘ daraxtning ildiz tizimini ............. yuzasini oshirib, unumsiz tuproqlarda o‘sayotgan o‘simlik uchun muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Ichki mikoriza ko‘pincha ............da uchraydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
