Zahiriddin Muhammad ibn Umarshayx Mirzo Bobur juda katta davlat arbobi, boburiylar sulolasining asoschisi, tarixchi, siyosatchi, ruhshunos, iste’dodli sarkarda, o’zbek mumtoz adabiyotining yirik vakili, buyuk shoir, etnograf va geografdir



Download 352 Kb.
bet4/4
Sana31.12.2021
Hajmi352 Kb.
#264046
1   2   3   4
Bog'liq
adabiyot bobur ijodi

Madaniy hayot. Boburiy hukmdorlar maorif va madaniyat rivojiga katta e'tibor berganlar.Ular davrida olimu fuzalolarga, shoirlar va san'atkorlarga g'amxo'rlik qilingan. Boburning o'zi Dehlida madrasa qurdirib, unda astronomiya va qo'ygan. Bobm otasining ishini davom ettirgan.

Buyuk boburiy hukmdor Akbarshoh (Boburning nevarasi) davrida (1556— 1605) dunyoviy bilimlar o'qitilishiga alohida e'tibor berilgan. Bu davrda ko'plab olimlar samarali ijod qilganlar. Hind bolalari uchun hatto qishloqlarda ham maktablar ochilib, ular besh yil mobaynida bepul o'qitilgan.

Akbarshohning buyukligi haqida hind tarixchilaridan biri bunday deb yozgan edi: «Akbar Hindiston tarixidagina emas, balki butun dunyo tarixida ham eng buyuk shohdir».

Zahiriddin Muhammad Bobur 1483-yil 14-fevral kuni Andijonda Farg’ona ulusi oilasida tug’ildi. Otasi Umarshayx Mirzo edi. Zahiriddin Muhammad Bobur o’rta asr Sharq madaniyati adabiyoti va she’riyatida o’ziga xos o’rin egallagan. Adib, shoir, olim bo’lish bilan birga yirik davlat arbobi va sarkarda bo’lgan. Zahiriddin Muhammad Bobur Hindistonda boburiylar imperiaysiga asos solgan. Bu mamlakatni tarixda davlat arbobi sifatida nom qozongan. Bobur yoshlik davrida davron sura olmadi. Chunki uning otasi Umarshayx Mirzo 1494-yilda vafot etdi. Bobur 12 yoshida taxtga o’tirdi. Mamlakatdagi o’zaro jangler natijasida Shayboniyxon 1504-yilda Andijon shahrini egallaydi. Bobur esa janubga qochadi. Bobur 1519-1525 yillar davomida Hindistonni bosib oladi. Boburiylar sulolasi Hindistonda 300 yil davomida hukmrnonlik qiladi. Bobur hayoti davomida juda ko’p asarlar yozgan. Boburning eng mashhur asari “Boburnoma” asari edi. Bobur Hindistonda yashasa hamki, o’z yurtini sog’inar edi. Unga atab she’rlar yozardi.

Tole’ yo’qki, jonimg’a balolig’ bo’ldi,

Har ishnikim ayladim, xatolig’ bo’ldi.

O’z yerin tashlab Hind sori yuzlandim,

Yo rab, netay ne yuz qarolig’ bo’ldi.


Bobur podshoh 1530-yilning 26-dekabrida 47 yoshida vafot etdi. Uni Agra shahrida Jamna daryosi yonidagi “Bog’i Orom”ga dafn etadilar. Uning vasiyatiga ko’ra bir necha yildan so’ng Bobur podshoh jasadi Kobuldagi “Bog’i Kalon”ga ko’chiriladi. Bu bog’ni Bobur podshoning o’zi katta mehr bilan obod qilgan edi. Keyinchalik bu bog’ “Bog’i Bobur” deb atala boshlagan.
O’zbekiston Respublikasi hukumati qarori bilan 1993-yilda Bobur tavalludining 510 yilligi keng miqyosda nishonlandi. Boburning buyuk xotirasini ulug’lash yo’lida katta ishlar amalga oshirildi. Chunonchi Andijonda Bobur haykali o’rnatildi. Ramziy qabr maqbarasi qurildi. “Bobur milliy bog’i” va shu bog’ qoshida “Bobur va jahon adabiyoti” nomli muzey tashkil etildi.





Download 352 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish