Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat univyersiteti

Soybo‘yi qishlog‘I  mahalliy xalq tilida Soylabi deb ham yuritiladi. Bu nomning 

kelib  chiqishini  izohlashning  hojati  ham  bo‘lmasa  kerak.  Qishloq  Isfayramsoy 

(Yozyovonsoy)ning quyi oqimi qirg‘og‘ida joylashgani uchun ham shunday agalgan, 

albatta.  Ushbu  qshploq  garixi  ni  yoritishda  risolani  yozishdagi  ai’anamizdan 

chekinib,  faqag  bir  ki  shinppg  —  urush  va  mehnat  faxriysi,  95  yoshli  otaxon 

O‘ktamboy Homidovning shohidliklarini asos qilib oldik.  Otaxonning bergan ma’lu 

motlarini  qog‘ozga  hamkasbim  Jahongir Xoliqov  tushirgan.   Oxirida  esa  jurnalist 

do‘stimiz bergan izohni ham shundayligicha keltirdik.  Soybo‘yi tarixi haqida 1516 

yasharlik  paytimda  20yillari  da  dam  Homid  hojidan  eshitganlarimni  haligacha 

yodimda  saqlayman.  U  Soybo‘yi  binoga  kslganiga  300  yildan  oshdi,  O‘ktamjon 

o‘glim.  Birinchi bo‘lib qishlog‘imizga Husapjon degan odam Qashqardan Naman 

gan orqali ko‘chib kelgan, deb aytgan.  U qo‘ylari ko‘p odam bo‘lgan ekan. Qeyin 

Povqatdan Myrmahammad degan odam oilasi bilan ko‘chib kelgan.  Mirmahammad 

temirchi hunarmand bo‘lgan.  Hech kimi yo‘q, faqat ikkita cho‘lig‘i bilan soy bo‘yida 

yashayotgan Husanjonni o‘ziga kuyov qilgan.   Keyinchalik ancha boyib olishgandan 

keyin  Yozyovondagi  odamlar  ning  qizlaridan,  savobgarchilik  uchun,  cho‘liqlariga 

ham  olib  bergan.  (Yozyodonda  o‘pga  paytda  Qashqar  va  Marg’ilondan  ko‘chib 

kelgan.20 chog‘li oila yashagan ekan).  Soy o‘tmishda katta ariq bo‘lgan,lekin soy 

---

deb  atalavergan  ekan.  Soy  nipg  suvini  bo‘g‘ib,  kichikroq  ariqlar  kavlab,  oqizib 

ds’hqonchilik  qilib  yurishgan,  qo‘y  boqishgap.  Ayniqsa,  hozirgi  Chopqiliq 

qinshog‘ining o‘rni chorva boqishga qulay keng yaylovzor edi. Soybo‘yining yuqori 

va quyi mahallalariga yer och gapi uchta kichik ariq qazilgan.