Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat univyersiteti

9. Shaxslarning ism - shariflari, tahalluslariga qo'yilgan geografik nomlar 

(antroponimlar).  Dunyo  xaritasida  bunday  nomlar  tilga  kirganda  sayyoh  va 

geograflar,  yangi  yer  ochuvchi,  noma'lum  o'lkalarga  borib,  jonini  garovga  qo'ygan 

tadqiqotchi olimlar, ularning qilgan ishlari, yozilgan asarlari,  qahramonliklari haqida 

ko'p  bilib  olardik.  Afsuski,  xaritalar  gapirmaydi.  Lekin  bunday  toponimlarda  ana 

shunday kishilarning nomlari mangu saqlanadi. Ana shuning uchun ham joy nomlarini 

o'zgartirganda shu nomlar egalarining kimligini bilmasak, ko'p shoshmasligimiz zarur. 

Dunyo xaritasidagi Kuk, Bering, Magellan, Kolumb, Gudzon, Livingiston, Mikluxo - 

Maklay,  Barens,  Laptevlar,  Bass,  Flinders,  Shokolskiy  nomlari  ana  shunday 

nomlardandir. Jahon fani, madaniyati, ma'naviyati  taraqqiyotiga buyuk hissa qo'shgan 

allomalarning,  vatan  ozodligi,  mustaqilligi  uchun  kurashgan,  jonini  fido  qilgan 

vatanparvarlarning  nomlari  ham  joy  nomlarida  mangu  saqlanadi.  Bunday  nomlarga 

Beruniy, Navoiy, Ulug'bek, Al - Xorazmiy, Ibn Sino, Al - Farg'oniy, Forobiy, Pushkin, 

Vashington, Jaloliddin Manguberdi kabi nomlarni kiritish mumkin. 

Ba'zan  davlat  boshliqlari,  podshohlar,  sayyoh  va  tadqiqotchilarning  sevikli       

kishilari, hatto qaroqchilar nomlari ham xaritada abadiylashib qoladi. Masalan, Angliya 

qirolichasi  Viktoriya,  mashhur  dengiz  qaroqchisi  Dreyk  nomlari  ham  xaritada 

abadiylashib qolgan. 

Kishilarning  ism  -  sharifi,  tahallusi  bilan  bog'liq  nomlarni  memorial  va 

oddiyroq  nomlarga  ajratish  mumkin.  Memorial  nomlarga  haqiqatan  haqiqiy  buyuk 

kishilar,  ya'ni  zamon,  jamiyat  qanday  bo'lishidan  qat'iy    nazar  hurmat  bilan  tilga 

olinadigan,  butun  insoniyatga  xizmat  qilgan  shaxslar  nomlarini  kiritish  mumkin. 

Bunday  nomlar  har  qanday  jamiyatda  saqlanib  qoladi.  Qanday  nomlar  memorial 

ekanligini  vaqt  belgilaydi.  Mikrotoponimlar  orasida  shaxslarning  ism  -  shariflari, 

tahalluslari bilan bog'liq nomlar juda ko'p. Lekin ularning ko'pchiligi zamon o'zgarishi 

bilan o'zgarib ketadi, yangi nomlar bilan almashinadi. Bunday nomlar memorial nomga 

---

kiritilmaydi. General Chernyayev nomi bilan atalagan Chernyayevka, general Kaufman 

sharafiga  qo'yilgan  Kaufmanskaya  stansiyasi,  Skobelev,  sho'ro  qo'mondonlaridan 

Frunze,  Kuybishev  (shaharlari)  nomlari  shunday  nomlar  bo'lib,  ular  nomlari 

almashtirildi.