54
2. Yozuvlarni tugallang.
5… 3… 2…
3. O’lchashlarni bajarib, figuraning perimetrini va yuzini toping.
Hosil qilingan formulani qo’llanish maqsadida amaliy ish o’tkaziladi. Har
bir o’quvchiga to’g’ri to’rtburchak beriladi. Uning yuzini hisoblash kerak. To’g’ri
to’rtburchakning bo’yi va eni o’lchanadi. Hisoblashlar modelda bajariladi. So’ngra
o’quvchilar modellarni almashadilar va bir-birlarining ishlarini nazorat qiladilar.
Mashg’ulot: 1-sinfda geometrik material bilan tanishishga bag’ishlangan dars
uchun turli variantlarni tuzish
Mashg’ulot maqsadi: Birinchi sinfda geometrik material mazmuni bilan tanishish.
1- sinfda matematika darslari bo’laklarini ishlab chiqish malakalarini egallash.
Topshiriqlar
1. Darslikda geometrik material bayonining tahlil eting.
Geometrik tushunchalarni jadvalda aks ettiring.
2. «To’g’ri va egri chiziqlar», «To’g’ri chiziq kesmasi» mavzusi bo’yicha darsning
turli ko’rinishlarini ishlab chiqing.
3. 1- sinf uchun geometrik ko’rgazmalar tayyorlang.
Mashg’ulot. II sinfda geometrik materialni o’rganish metodikasi.
Mashg’ulot maqsadi: «Yuzlik» konsentrida geometrik material ustida ishlash
xususiyatlarini
ko’rsatish; arifmetik va geometrik materialning o’zaro
aloqadorligini aniqlash, to’g’ri to’rtburchak, kvadrat va aylananing ba’zi
xossalarini isbotlash usullarini aniqlash.
Topshiriqlar
1. Darslikning geometrik materiallar mazmunini tahlil qiling. Tahlil natijalarini
jadvalga yozing:
55
2. Ta’riflanadigan geometrik tushunchalarni ajrating va ta’rif turini aniqlang.
Natijalarni jadvalga yozing:
3. Algebraik materialni o’rganishda geometrik materialning qo’llanishini va aksini
mashqlar misolida tahlil qiling. Bu qo’llanish qanday nazariy asosga ega?
4. Arifmetik materialni o’rganishda geometrik materiallarni qo’llanilishini tahlil
eting.
5. II sinf matematika kursida yasashga doir masalalar tasnifini amalga oshiring.
6. «Kesma», «Siniq chiziq», «Ko’pburchak» geometrik obrazlaridan
foydalaniladigan mashqlarga misollar keltiring.
7. «Kesma uzunligi», «Perimetr» tushunchalari qo’llaniladigan topshiriqlar bilan
ishlash metodikasini tasniflang.
8. Darslikda o’quvchilarni «ko’pburchakning yuzi» tushunchasi bilan tanishishga
tayyorlovchi topshiriqlarni ajrating.
9. II sinfda o’lchov uzunliklarini kiritish ketma-ketligini aniqlash uchun ushbu
jadvalni tuzing:
10. «Perimetr» mavzusiga oid amaliy ishni tavsiflang. Bolalar amaliy ish vaqtida
perimetrlarini hisoblashga doir ko’pburchaklar modellarini tayyorlang.
11. To’g’ri to’rtburchak, kvadrat va aylana xossalarini ifodalang.
12. Darslikda ta’riflangan jumlalardan har birining hisbotini keltiring.
Mashg’ulot. 3 va 4-sinfda geometrik materialni o’rganish.
Mashg’ulot maqsadi. Boshlang’ich sinflar o’quvchilarida geometrik shakl, 4-sinfda
hajm tushunchasi va ularning xossalari va munosabatlari haqidagi tasavvurlarni
yanada takomillashtirishga, eng sodda geometrik shakllarni yasash malakalarining
ishlab chiqilishiga yordam beradigan usullar bilan tanishish.
Topshiriqlar
1. Topshiriq bo’yicha toza qog’ozda to’g’ri to’rtburchakni yasash algoritmini
tavsiflang.
2. Masalani yechishda yasashga doir masalalarni yechish to’rt bosqichi: tahlil,
yasash, isbotlash va tekshirishni ajrating. Har bir bosqichlar bo’yicha o’qituvchi
sinfga murojaat etadigan savollarni ta’riflang.
56
3. Topshiriq bo’yicha toza qog’ozda to’g’ri burchakli uchburchakni yasash
algoritmini ta’riflang.
4.Darslikda toza qog’ozda geometrik shakllarni yasashga oid masalalarni ajrating.
5. Darslikdan sharti grafik yozilishi mumkin bo’lgan masalalarni ajrating va ularni
yozing.
6. Masalani tenglama tuzish usuli bilan yechilishida o’quvchilarga bu tenglamani
tuzishga yordam beradigan chizmani chizing.
7. Masala va uning yechilishining to’g’riligini tekshirishni amalga oshiruvchi
metodlarni ifodalang.
Mashg’ulot. Shaklning yuzi. Hajmlarni hisoblash.
Mashg’ulot maqsadi: shakllar yuzlarini va hajmlarni hisoblashning turli usullari
bilan tanishish; to’g’ri to’rtburchak va kvadrat yuzlarini hisoblash qoidalarini
asoslash; masalalarni yechishda shakllar yuzlarini hisoblash qoidalarining
qo’llanishini ko’rsatish.
Topshiriqlar
1. Darslikdan o’quvchilarni «shaklning yuzi» tushunchasini o’zlashtirishga
tayyorlaydigan topshiriqlarni tanlang.
2. Darslikda keltirilganlardan farqli shakllar modellarini yasang. Ularga «shaklning
yuzi», «hajm» tushunchasini aniqlashtiradigan savollar qo’ying.
3. O’quvchilarni yuzning yagona birligini kiritish zarurligiga mayda va yirik turli
paletka yordamida qanday qilib olib kelishni aniqlang.
4. «Kvadrat santimetr» tushunchasining mazmunini tahlil qiling.
5. O’quvchilarni to’g’ri to’rtburchak yuzini hisoblash qoidasiga olib keladigan
topshiriqlar tizimini tuzing. To’g’ri to’rtburchak yuzini hisoblab chiqarishni
taqqoslang.
6. To’g’ri to’rtbuchak yuzini aniqlash bo’yicha amaliy ish uchun to’g’ri
to’rtburchaklarning individual foydalaniladigan turli modellarini tayyorlang.
7. «Kvadrat ditsimetr» tushunchasini kiritish metodikasini ifodalang.
8. O’lchovlar jadvalining tuzilish metodikasini tavsiflang:
1 kv m = 100 kv dm;