Z. T. Rajamurodov, B. M. Bozorov, A. I. Rajabov, D. G‘. Hayitov


Vegetativ asab tizimining umumiy tuzilish rejasi



Download 4,48 Mb.
bet82/287
Sana31.12.2021
Hajmi4,48 Mb.
#202244
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   287
Bog'liq
Yosh fiziologiyasi va gigienasi

Vegetativ asab tizimining umumiy tuzilish rejasi. Vegetativ asab tizimining markazlari miya tanasida va orqa miyada joylashgan. Periferik qismi nerv tugunlari va nerv tolalaridan tashkil topgan. Vegetativ markaz hujayralarining o’simtalari orqa miyadan, orqa miya nervlarining oldini ildizlari tarkibida chiqadi, bosh miyadan esa bosh miya nervlari tarkibida chiqadi. Bu o’simtalarni ganglionaroldi (bug’unoldi) tollari deb ataladi. Ular miyelin po’stlog’i bilan qoplangan bo’lib rangi oq va ularning tanasi markaziy asab tizimida joylashgan. Miyadan chiqqan o’simtalar periferik nerv bug’unlarida (gangmiyalarda) tamom bo’ladi. Periferiyada joylashgan vegetativ tugunlardagi hujayralar o’simtalari ichki organlarga yo’nalgan bo’ladi (bezlar va boshq.). Bunday ganglionarorti (tugundan keyingi) o’simtalari miyelin po’stloq bilan qoplanmagan va ko’k rangda bo’ladi.

Shunday qilib, vegetativ asab tizimi markazidan innervasiya qilinuvchi organgacha bo’lgan yo’l ikkita neyrondan iborat bo’ladi. Bu borada skelet muskullari, teri, bug’unlar va paylarni innervasiya qiluvchi somatik asab tizimi deb ataluvchi tizimdan vegetativ asab tizimi farq qiladi. Somatik asab tizimining nerv tolalari markaziy asab tizimidan chiqqanidan keyin innervasiya qilinuvchi organgacha uzilmasdan boradi.

Vegetativ asab tizimining tolalari somatik asab tizimining tolalaridan o’zlarining nisbatan past qo’zg’aluvchanligi bilan farq qiladi, ular bo’ylab nerv impulslarining tarqalish tezligi hali unchalik yuqori emas (1—30 m/s).

Tuzilishidagi xususiyatlari va ayrim fiziologik farqlarga asosan vegetativ asab tizimi, simpatik va parasimpatik qismlarga bo’linadi.




Download 4,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   287




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish