Z. T. Rajamurodov, B. M. Bozorov, A. I. Rajabov, D. G‘. Hayitov

Adenozin uch fosfat kislotasi. Sintetik jarayonlar paytida foydalanilmaydigan energiyani asosiy akkumulyatori va tashuvchisi bo’lib, adenozin uch fosfat kislota hisoblanadi. AUF kislotasi molekulasining tarkibida azotli asos (adenin), qand (riboza) va fosfor kislotasi (fosfor kislotasining uch qoldig’i) bor.

Adenozin uch fosfataza fermenti ta’sirida AUF kislotasi molekulasidagi kislorod va fosfor orasidagi bog’lar uziladi va bir (ayrim hollarda ikki) molekula suv bilan birikadi. Bu jarayon bir (ayrim hollarda ikki) molekula fosfor kislotasining ajralishi bilan birga bajariladi. AUF kislotasi molekulasidagi har ikki oxirgi fosfatli guruhlarni ajralishi katta miqdorda energiya ajralishi bilan kechadi.

Buning natijasida AUF kislotasi molekulasidagi ikki oxirgi fosfatli bog’lar energiyaga boy bog’lar yoki makroergik bog’lar deb nom oldi. Makroergik fosfatli bog’lar tufayli tirik hujayra energiya saqlashni qulay shakliga ega bo’ladi, zarur paytda esa bu energiya juda tez ajraladi va organizmni hayot faoliyati uchun foydalaniladi.