Z. T. Nishanova, N. G. Kamilova, D. U. Abdullayeva, M. X. Xolnazarova

20.5.  Pedagogik jarayon konsepsiyalari va  uning psixologik

asoslari

Ta’lim  va  ta’lim jarayonida  bolaning  rivojlanishi  muammosi 

yosh davrlari va pedagogik psixologiya fanining asosiy masalalari- 

dan biridir.  Ta’lim va rivojlanish muammosiga doir qator nazari- 

yalar ishlab  chiqilgan bo‘lib,  ulardan biri:

1. 

Aqliy xatti-harakatlar,  bilim,  ko‘nikma va malakalarni bos- 

qichma-bosqich rivojlantirish nazariyasi  (P.Ya.Galperin).

P.Ya.Galperin  nazariyasi  bo'yicha  bilimlarni  o‘zlashtirish  ja­

rayoni olti bosqichni boshidan kechirib,  ularga:

1.  Motivatsiya.

2.  Tushuntirish.

3.  Moddiy formadagi xatti-harakatlarni bajarish.

4.  Baland ovozda xatti-harakatlar va vazifalarni bajarish.

5.  Bajariladigan  xatti-harakatlarni  ichki  rejada  ovoz  chiqar- 

may bajarish.

6

.  Faoliyatni fikran bajarish kiradi.

Ushbu  nazariyada ta’limning uchta asosiy turi  ajratiladi:

—  birinchi  turda  — xatti-harakatlarni  o‘zlashtirish  xatolar bi­

lan  kechadi,  berilayotgan  material  yetarli  darajada  anglanilmay- 

di,  ta’lim  oluvchi ta’limning asl mohiyatini tushunib yetmaydi;

—  ikkinchi turda — materialni nisbatan dadil va to la  tushuni- 

lishi va  material bilan bogliq tushunchalarni  ajratilishi bilan xa- 

rakterlanadi;

—  uchinchi  tur  — tez,  samarador va bexato  xatti-harakatlarni 

o‘zlashtirilishini  ta’minlab beradi.