Z. T. Nishanova, N. G. Kamilova, D. U. Abdullayeva, M. X. Xolnazarova

Intellektual funksiyalar pasayishining sabablari.

  Keksalarda  in­

tellektual  funksiyalarning  pasayishiga  turli  sabablar:  bevosita  va 

bavosita sabablar bolishi mumkin. Intellektual funksiyalar pasayi­

shining  bevosita  sabablariga  miya  kasalligi,  masalan,  Alsgeymer 

kasalligi va miya qon-tomirlarining kasallanishini keltirish mum­

kin.  Bavosita sabablariga esa bosh miya funksiyalari bilan bogliq 

emas, lekin intellektual funksiyalarni amalga oshirish uchun ta’sir 

ko‘rsatadigan sabablar kiradi.  Ularga:  inson sog‘lig‘ining umumiy 

yomonlashuvi,  ma’lumot  darajasining  quyinligi,  bilish  faoliyati 

motivatsiyasining  mavjud emasligi va boshqalar kiradi.

444

---

Demensiya  — keksalik  boshlanishi  bilan  bog‘liq  shaxs  o‘zga- 

rishlari,  amneziya,  bilish  nuqsonlarini  o‘z  ichiga  olgan buzilish- 

larning  bir butun  kompleksidir.  Senil  demensiya  — inson  tafak- 

kurining  adekvatligida  namoyon  boladigan  miyaning  organik 

kasalligidir.  Amerikalik  olimlar  tadqiqotlarida  aniqlanishicha, 

qariyalar uyida yashovchi 75—84 yoshli keksalarning 20%  demen­

siya kasalligining bir turi hisoblangan Alsgeymer kasalligiga cha- 

linishgan.  85  yoshdan  keyin  qariyalar  uyida  yashovchi  keksalar­

ning 47%  ida senil demensiya kuzatilgan  (Evans et al.,  1989).  0 ‘z 

oilalarida va faol hayot tarzini olib borayotgan keksalarda demen­

siya kamroq kuzatilgan.